عرفان در شعر سهراب سپهری

عنوان تحقیق: عرفان در شعر سهراب سپهری

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 94

شرح مختصر:

بی هیچ شکی‏، «ادبیات معاصر»ایران، چشمه ای بس شگرف و شفاف از «کوه بلند و گراسنگ» ادبیات کلاسیک است. گذشته همیشه چراغی روشنفرا راه آینده است و هر امروزی ریشه در دیروزدارد. گرچه ادبیات معاصرایران از، مشروطه تا روز گار ما، مشحون از «تأملات اجتماعی سیاسی»است، امّا هیچگاه از «اندیشه های اومانیستی و عرفانی»خالی نبوده و نیست.

در بین شاعران معاصر، سهراب سپهری بیشترین تأملات عرفانیرا داشته و هشت کتاباو سرشار از «اصطلاحات عرفانی»است. بسیاری از ناقدان ادبی، عرفان سهراب را، متأثر از عرفان هندیمی دانند و حتی از اینکه او شاعری سیاسی نیست، بر او حمله های ناروا کرده و ارزش شعراو را به سخره گرفته اند.

آنچه مسلم است، سهراب از عرفان هندی بسیار سود جسته است همچنانکه حافظ بزرگ نیز از ایران قبل از اسلام بهره ها گرفته است، امّا اینگونه اقتباس ها، از ارزش عرفانی و هنری شعر او نمی کاهد، همچنانکه استفاده از مغ، مغبچه و صدها اصطلاح از این دست از ارزش کار حافظ نکاسته است.

ما در این مقاله با بررسی منظومه ها و اشعار سهراب کوشیده ایم تا آنجا که مقدور است تأثرات و تأملات عرفانی او را نشان دهیم و بویژه به این نکته، بسیار توجه کرده ایم که سهراب ورای اصطلاحات و کلماتی که استفاده کرده است، از عرفان اسلامی بسیار متأثر بوده و عملاً همان باورهای عرفای خراسان را در شعر خود به زیبایی بیان کرده است.

در واقع سهراب باورهای عرفان کهن ایرانی را با خلاقیت و زبانی نو در اشعار خود نقاشی کرده است و جان و تن در زلال اندیشه های پاک عطار، سنایی، مولانا و حافظ شسته است. پرداختن به توحید، هبوط آدم، سرّ عشق، رابطه عاشق و معشوق، آزادی اندیشه و مخالفت با سطحی نگری و یکسو نگاهی، تماماً در شعر او هویداست و نشانگر دغدغه های عرفانی و صوفیانه اوست. این توجه سهراب به عرفان اسلامی و ایرانی بس مورد توجه جوانان ایرانی قرار گرفته و تا حدّی خلاء فرهنگی در این زمینه را پر کرده است. این مقاله بیان برخی از ویژگیهای عرفانی شعر سهراب است که در کمال ایجاز و اختصار به رشتة تحریر آمده است.

فهرست مطالب

چکیده. 2

مقدمه. 3

بیان مسئله. 4

تاریخچه نظری تحقیق. 5

تعریف عرفان. 5

تعریف عرفان در شعر سپهری. 6

هدف تحقیق. 7

زندگینامه. 7

آثار سهراب. 8

عرفان در شعر سهراب سپهری و نگاه اسطوره ای او. 11

لائوتسه، بودا و سپهری. 13

اندیشه اسطوره ای-عرفانی در سهراب. 17

عرفان در شعر سهراب سپهری. 18

سهراب سپهری از دیدگاه روانشناختی. 24

«صدای پرتنهایی». 29

عرفان در شعر نشانی سهراب. 51

فلسفه ی عرفان زندگی از زبان سهراب سپهری. 56

سهراب سپهری-شاعر عرفان و سپیدی. 66

سهراب‌ سپهری‌ و عرفان‌ بودایی‌ او. 71

نتیجه گیری. 90

منابع و پی نوشت ها 91

بررسی ویژگی انسان کامل از منظر قرآن و جایگاه آن در مکتب اگزیستانسیالیسم

عنوان پایان نامه: بررسی ویژگی انسان کامل از منظر قرآن و جایگاه آن در مکتب اگزیستانسیالیسم

پروژه تحقیقاتی جهت اخذ درجه کارشناسی رشته علوم تربیتی-گرایش مدیریت برنامه ریزی آموزشی

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 184

شرح مختصر:

در این تحقیق سعی بر این است تا گزارشی از ویژگی انسان کامل را از منظر قرآن و جایگاه آن را در مکتب اگزیستانسیالیسم مورد بررسی قرار دهیم. بعد از ذکر بیان مسئله در فصل اول , در فصل دوم به بررسی انسان کامل می پردازیم و در انتهای تحقیق , انسان کامل را از منظر مکتب اگزیستانسیالیم مورد بررسی قرار می دهیم.(محقق)

انسان از جهات مختلف یکی از مهم‌ترین محورهای بحث همه ی مکتب‌ها و جهان‌بینی‌ها است. در این میان تبیین سعادت و کمال انسان در راه رسیدن به آن، از حساسیّت و اهمیّت بیش‌تری برخوردار است.یکی از اصول و مبانی هر جهان‏بینی و یکی از محورهای اساسی معرفت‏و اندیشه بشری، «انسان» و مباحث مربوط به او است که همواره توجّه‏ و اهتمام اندیشه‏وران و متفکّران را به خود جلب کرده است و در بخش‏ها و به شیوه‏های گوناگون، شناخت انسان و خصوصیات و توانمندی‏های ‏او را مطرح کرده‏اند.( حسن زاده آملی، 1366، ص‌ 66)

در حالی که مکاتب جدید به‏رغم اختلافاتی که دارند، انسان محوری (به جای خدا محوری) و اومانیسم را محور و اساس‏ همه‌چیز و تنها راه تأمین سعادت و کمال بشر و رهایی از ظلمت و محدودیت و حقارت معرّفی می‏کنند، در آموزه‏های ادیان الهی و به‏ویژه اسلام، انسان، جز با خدا محوری و پیوند با مبدأ آفرینش به حیات‏ حقیقی و انسانی و جایگاه برجسته و ممتاز خویش دست نمی‏یابد. آفرینش و طبیعت انسانی به‌گونه‏ای است که جز در پرتو هدایت الاهی، استعدادها و توانمندی‏هایش شکوفا نمی‏شود و انسان منهای خدا، حتّی در معیشت و زندگی دنیایی کامیاب و در آرامش است. (ر.ک: سوره طه (20): 124) (همان منبع ، ص 67)

در فرهنگ دینی، انسان، مخلوق خدا است و از این جهت، به دیگر پدیده‏های عالم می‏ماند؛ امّا هرگز در رتبه و جایگاه آن ها قرار ندارد. انسان، خلیفه خدا، هدف و غایت آفرینشِ پدیده‏های دیگر، بلکه حاکم ‏بر آن‏ها، اشرف مخلوقات و یگانه موجودی است که روح خدا در او دمیده شد و صبغه الهی دارد؛ و محوریّت انسان نه تنها مستلزم نفی خدا نیست؛ بلکه انسان جز با خدا ظرفیتش تکمیل، و دل او پُر، و اشباع ‏نمی‏شود؛ زیرا موجود نامحدود جز با نامحدود و مطلق آرام نمی‏گیرد. 

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات پژوهش

1-1-مقدمه.. 2

1-2- تبیین موضوع.. 3

1-3- بیان مسئله.. 5

1-4- ضرورت و اهمیت تحقیق.. 10

1-5- روش تحقیق.. 14

1-6- مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 15

1-7- اهداف تحقیق.. 20

1-7-1- هدف کلی20

1-7-2- اهداف جزئی20

1-8-تعاریف اصطلاحات و واژه ها.. 21

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1-انسان کامل.. 24

2-2-کمال انسان‏.. 24

2-2-1- تعریف کمال‏26

2-2-2-فرق کمال با تمام‏28

2-2-3-کمال مدّعای همه مکاتب‏30

2-3- دیدگاه برخی مکاتب به انسان کامل‏.. 31

2-3-1- مکتب عقلیون‏32

2-3-2- مکتب عرفان و تصوّف‏35

2-3-3-مکتب قدرت‏41

2-3-4- مکتب ضعف‏46

2-3-5- مکتب اسلام‏47

2-4- اسوه حسنه در انسان کامل.. 52

2-5- کیفیت صعود انسان کامل.. 61

2-6- مقامات و حالات عرفاء.. 63

2-7- نگره قرآن به انسان کامل.. 65

2-8- بشر بودن انسان کامل.. 67

2-9- مقام انسان کامل.. 67

2-10- ویژگیهای انسان کامل از نظر قرآن و احادیث.. 75

فصل سوم : نقد و بررسی نظریه مکتب اگزیستانسیالیسم

3-1-مقدمه.. 79

3-2- نقد و بررسی نظریه مکتب اگزیستانسیالیسم.. 80

3-3- « اصالت وجود» در اگزیستانسیالیسم.. 81

3-4-نتایج تعلق و وابستگی انسان.. 83

3-5- «اعتقاد به خدا» از دیدگاه مکتب اگزستانسیالیسم.. 85

3-6- کمال، حرکت از «خود » به «خود».. 86

3-7- اشتباه مکتب اگزستانسیالیسم در مورد رابطه انسان با خدا 89

3-8- «خودآگاهی» و «خدا آگاهی».. 90

3-9- پاسخ به چند اشکال دیگر.. 92

3-10- «کمال هدفی»و «کمال وسیله ای».. 94

3-11- «آزادی» در تعبیرات اسلامی.. 96

3-12- تاریخچه اصطلاح انسان کامل نزد صوفیه و عرفا.. 100

3-13- انسان کامل از دیدگاه ابن عربی.. 102

3-14- انسان کامل از دیدگاه جیلی.. 104

3-15- انسان کامل از دیدگاه عزیزالدین نسفی.. 106

3-16- سیر صعود و تکامل انسان.. 111

3-17- ولایت، مرتبه‌ای کامل‌تر از نبوت.. 116

3-18- سلسله مراتب اولیاء و تعدادشان.. 117

فصل چهارم: انشان کامل در مکتب اگزیستانسیالیسم و مقایسه با مکاتب دیگر. 122

4-1- ماهیت انسان از نظر مکتب اگزیستانسیالیسم و مکتب صدرایی 122

4-2- مکتب اگزیستانسیالیسم.. 124

4-3- آیا اگزیستانس مساوی با سارتر است؟.. 126

4-4- دیدگاه مکتب اگزیستانسیالیسم (سارتر) درباره ماهیت انسان 127

4-5- دلایل سارتر بر نفی ماهیت انسانی.. 129

4-6- مجاهدت محض برای خدا شدن.. 133

4-7- تفاوت اصالت وجود صدرایی و اگزیستانسیالیستی و نقد دیدگاه سارتر 136

4-8- وجود تعلقی و ربطی ممکن،نظری ابتکاری ملا صدرا.. 137

4-9- اثبات اختیار انسان با تطبیق آن بر توحید افعالی.. 139

4-10- انسان کامل دیدگاه مکاتب.. 141

4-10-1-انسان کامل در مکتب سوسیالیسم141

4-10-2- خلاصه سخن مکتب سوسیالیسم در مورد انسان کامل144

4-11- اشتباه اساسی مکتب سوسیالیسم.. 146

فصل پنجم : نتیجه گیری

5-1- نتیجه گیری.. 149

فهرست منابع 155