بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی ارقام بهاره کلزا

 کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی- زراعت

موضوع :

بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی

و شاخص‌های رشد ارقام بهاره کلزا

چکیده

سطح زیر کشت پنبه در کشور در سالهای اخیر به میزان بسیار زیادی کاهش یافته است. با توجه به این کاهش سطح زیر کشت پنبه بعنوان کشت اول در استان گلستان جهت جبران آن و استفاده بهینه از نیروی کارگری و کارخانجات مرتبط با آن، توجه به کشت دوم پنبه در استفاده بهینه از زمین پس از برخی از محصولات زراعی از قبیل کلزا ضروری به نظر میرسد. این آزمایش به منظور بررسی اثر مدیریت بقایای کاه و کلش کلزا، عملیات خاک ورزی و مصرف کود نیتروژن مازاد بر نیاز کودی، در کشت دوم پنبه پس از کلزا، در سال 1384 در ایستگاه تحقیقات پنبۀ هاشم آباد گرگان انجام پذیرفت. آزمایش بصورت بلوکهای خرد شده نواری (strip split plot) با چهار تکرار شامل عوامل خاک ورزی دیسک و شخم بعلاوه دیسک و سه نوع مدیریت بقایای کاه و کلش کلزا شامل باقی گذاردن بقایا، خرد کردن بقایا با دستگاه چاپر و جمع آوری و خارج کردن بقایا از مزرعه که به ترتیب بصورت افقی و عمودی تصادفی در هر بلوک قرار گرفتند. سپس هر یک از کرتهای حاصل به دو قسمت مساوی تقسیم شده و مصرف کود نیتروژن به مقدار توصیه کودی و 20 کیلو گرم در هکتار مازاد براین مقدار بعنوان کرتهای فرعی در آن اعمال گردید. نتایج نشان داد که افزایش کود نیتروژن در ابتدای فصل رشد، در بهبود استقرار گیاهچه های پنبه موثر بوده است و باقی گذاردن بقایا سبب افزایش تعداد شاخه های رویا شده ولی بر شاخه های زایا تاثیر معنی داری نداشته است. همچنین وجود بقایا سبب بهم زدن تعادل نیتروژن خاک شده بطوریکه افزودن نیتروژن اضافه به خاک اجتناب ناپذیر است و اثر کود نیتروژنه حتی تا چین اول محسوس بود. اثر کود مازاد در هر دو عملیات خاک ورزی دیسک و شخم و دیسک نسبت به شاهد (مقدار توصیه شده) بر عملکرد چین اول معنی دار بود. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین ترکیب تیماری موثر بر عملکرد پنبه در کشت دوم پس از کلزا شامل جمع آوری بقایا، اعمال دیسک و استفاده از کود نیتروژن مازاد می باشد ولی بررسی بیشتر در مدیریت بقایا و کود نیتروژن مصرفی می تواند در راستای عدم حذف بقایای کلزا در تحقیقات آتی مدنظر قرار گیرد.

تعداد صفحات 91 word

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه............................................................................... 1

فصل اول

کلیات.......................................................... 7

1-1- کلزا........................................................... 7

1-2- پنبه.................................................. 9

1-3- آللوپاتی.................................................... 11

1-4- سیستمهای کشت.................................... 15

فصل دوم

بررسی منابع......................................................... 19

2-1- کشت دوم پنبه پس از کلزا................................... 19

2-2 – مراحل نمو پنبه..........................................................23

2-3- مدیریت بقایای گیاهی در کشت دوم پنبه............................ 24

2-3-1- نقش بقایای گیاهی بر مواد آلی خاک........................... 29

2-3-2- اثر شخم بر بقایا در کشت دوم پنبه............................. 31

2-3-3- اثر آللوپاتیک بقایای گیاهی بر کشت دوم پنبه پس از کلزا........ 32

2-4- نیتروژن در پنبه.......................................... 32

2-4-1- نقش نیتروژن درگیاه..................................... 32

2-4-2- تاثیر بیش بود و کمبود نیتروژن در پنبه............ 34

2-4-3- نقش آب در کارائی نیتروژن در پنبه.............. 36

2-4-4- مصرف کود نیتروژن در پنبه........................ 36

فصل سوم

مواد و روشها................................................ 40

3-1- محل و موقعیت اجرای طرح........................ 40

3-2- نحوه اجرای طرح........................... 40

3-3- مراحل اجرا................................ 41

3-4- رقم پنبه مورد کشت.................43

3-5- صفات مورد بررسی................... 43

3-6- تجزیه و تحلیل آماری.................... 44

فصل چهارم

نتایج........................................................... 50

4-1- تاثیر بقایای کلزا،عملیات خاک ورزی و کود نیتروژنه بر استقرار پنبه..............50

4-2- تاثیر بقایای کلزا، عملیات خاک ورزی و کود نیتروژنه بر رشد رویشی پنبه.......................53.

4-3- تاثیر بقایای کلزا،عملیات خاک ورزی و کود نیتروژنه بر رشد زایشی پنبه...........59

4-4- تاثیر بقایای کلزا، عملیات خاک ورزی و کود نیتروژنه بر چینهای برداشت .........67

و وزن تک غوزه و عملکرد کل

بحث....................................................................76

نتیجه گیری کلی.........................................85

پیشنهادات................................................... 86

منابع مورد استفاده..................................... 87

تاثیر باکتری حل کننده فسفات و سطوح فسفر معدنی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا رقم هایولا 401 در تاریخ کاشت انتهایی

به منظور تعیین اثر باکتریهای حل کننده فسفات و مصرف فسفر معدنی بر روی عملکرد و دیگر خصوصیات زراعی مرتبط با عملکرد کلزا، آزمایشی بصورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار درسال 1392 در ایستگاه تحقیقات زراعی دشت ناز کاشت و مورد ارزیابی قرارگرفت. در این تحقیق چهار سطح مصرف باکتری شامل شاهد، مصرف باکتری پزودوموناس پوتیدا مصرف باکتری فلئورسنس و مصرف همزمان هر دو سویه باکتری به عنوان عامل اصلی و پنج سطح100  کیلو گرم فسفر از منبع سوپرفسفات تریپل ) به عنوان عامل ، 75 ، 50 ، مصرف سطوح فسفر معدنی شامل ( شاهد ، 25 فرعی در نظر گرفته شدند. در این تحقیق صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، طول غلاف و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند

تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام کلزا

عنوان تحقیق: تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام کلزا

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 108

شرح مختصر:

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1388 در مرکز خدمات جهاد کشاورزی مشگین غربی انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار تاریخ کاشت به فاصله زمانی 15 روز (10فروردین،25 فروردین، 9 اردیبهشت و 24 اردیبهشت) و سه رقم کلزای بهاره (ساری گول، هایولا401 و RDF003) بودند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که مراحل رشدی 50 درصد سبز شدن، سبز کامل، ساقه دهی، شاخه دهی، شروع گل دهی،50 درصد گل دهی، 50 درصد غلاف دهی، طول دوره گل دهی، طول دوره زایشی و کل دوره رشد و صفات تعداد ساقه اصلی، تعداد شاخه اولیه، تعداد خورجین در ساقه، تعداد خورجین در شاخه، ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف از خاک، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، طول خورجین، قطر خورجین، درصد دانه های پوک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت ،عملکرد کاه و کلش، درصد روغن و عملکرد روغن تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار داشتند. مراحل 50 درصد سبز شدن، سبز کامل، ساقه دهی، شاخه دهی، شروع گل دهی، 50 درصد گل دهی، 50 درصد غلاف دهی، طول دوره زایشی و کل دوره رشد و صفات ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف از خاک، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، طول خورجین، درصد دانه های پوک، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و کلش، درصد روغن و عملکرد روغن تحت تاثیر رقم قرار داشتند و مراحل 50 درصد سبز شدن، ساقه دهی، شاخه دهی، 50 درصد گل دهی، 50 درصد غلاف دهی و طول دوره گل دهی و صفات تعداد ساقه اصلی، ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف از خاک، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن تحت تاثیر اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم قرار داشتند. نتایج حاصله نشان داد که بهترین عملکرد اقتصادی از تاریخ کاشت اول (10 فروردین) به دست آمده و بیشترین عملکرد روغن نیز از تاریخ کاشت 10 فروردین و از رقم هایولا401 بدست آمد. رقم هایولا 401 هم از نظر عملکرد و هم از نظر زودرس بودن برای منطقه مورد آزمایش مناسب تر می باشد. رقم هایولا401 ازTDM ، CGR و RGR بالاتری نسبت به دو رقم دیگر برخوردار بوده و مقدار TDM و CGR در تاریخ کاشت اول (10 فروردین) بیشتر از سایر تاریخ های کاشت بوده و در دیگر تاریخ های کاشت به ترتیب تاریخ کاشت کم شده اند.

کلید واژه ها: تاریخ کاشت، رقم، کلزا، عملکرد، اجزای عملکرد

فهرست مطالب :

عنوان .......................................... صفحه

فصل اول: مقدمه و مروی بر پژوهشهای گذشته 1

1-1- مقدمه2

1-2- مشخصات گیاه شناسی3

1-3-ارزش غذایی و مواد تشکیل دهنده کلزا6

1-4-آب و هوای مناسب برای کشت کلزا و سازگاری آن6

1-5- تاثیر تاریخ کاشت و رقم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد و مراحل فنولوژیک در کلزا8

1-6- اثر تاریخ کاشت و رقم بر روی صفات فیزیولوژیک در کلزا15

فصل دوم: مواد و روش ها20

2-1- موقعیت جغرافیایی محل مورد آزمایش21

2-2- خصوصیات خاک شناسی محل اجرای آزمایش21

2-3- رقم22

2-4- طرح آزمایشی22

2-5- عملیات زراعی23

2-6- برداشت23

2-7- اندازه گیری صفات24

2-7-1- آنالیز رشد24

2-7-2- عملکرد و اجزای عملکرد و برخی از صفات مورفولوژیک:24

2-7-3- صفات فنولوژیک :25

2-7-4- درصد روغن26

2-7-5- عملکرد روغن27

2-8- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها27

فصل سوم: نتایج و بحث28

3-1- صفات کمی کلزا.. 29

3-1-1- صفات فنولوژیکی کلزا29

3-1-2- خصوصیات مرفولوژیکی44

3-1-3- عملکرد و اجزای عملکرد52

3-1-4- صفات زراعی مرتبط با افزایش عملکرد59

3-2- صفات کیفی کلزا66

3-2-1- درصد روغن66

3-2-2- عملکرد روغن67

3-3- آنالیز رشد70

3-3-1- تجمع ماه خشک (TDM)70

3-3-2- سرعت رشد محصول (CGR)73

3-3-3- سرعت رشد نسبی (RGR)76

3-4- نتیجه گیری80

3-5- پیشنهادات81

فهرست منابع82

فهرست جداول

جدول 2-1- مشخصات خاک شناسی محل مورد آزمایش.............. 21

جدول 3-1- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف بر مراحل مختلف فنولوژیک کلزا . 35

جدول 3-2- جدول مقایسات میانگین صفات فنولوژیک در تاریخ های مختلف کاشت در ارقام کلزا  35

جدول 3-3- ادامه جدول تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف بر مراحل مختلف فنولوژیک کلزا ... 42

جدول 3-4- ادامه جدول تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا .... 42

جدول 3-5- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا بر خصوصیات مرفولوژیکی. 50

جدول 3-6- مقایسات میانگین خصوصیات مرفولوژیک..... 50

جدول 3-7- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا بر عملکرد و اجزای عملکرد .. 57

جدول 3-8- مقایسات میانگین عملکرد و اجزای عملکرد.... 58

جدول 3-9- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا بر صفات زراعی مرتبط در افزایش عملکرد... 64

جدول 3-10- مقایسات میانگین صفات مرتبط با عملکرد دانه.... 65

جدول 3-11 – جدول تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف بر درصد و عملکرد روغن کلزا ......... 68

جدول 3-12 – جدول مقایسات میانگین درصد و عملکرد روغن در تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا ...... 69

جدول 3-13- معادله های رگرسیونی برازش شده بین شاخص های مورد مطالعه و تیمارهای آزمایشی..... 79

فهرست اشکال

شکل 3-1- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا 50 درصد سبز شدن . 36

شکل 3-2- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا شروع ساقه دهی..... 36

شکل 3-3- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا شاخه دهی37

شکل 3-4- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا 50 درصد گلدهی.. 43

شکل 3-5- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا 50 درصد غلاف دهی... 43

شکل 3-6- اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت طول دوره گلدهی 44

شکل 3-7- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت تعداد ساقه اصلی51

شکل 3-8- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت ارتفاع بوته51

شکل 3-9 – نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت فاصله اولین غلاف از خاک... 52

شکل 3-10- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت تعداد دانه در خورجین... 58

شکل 3-11- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت عملکرد دانه 59

شکل 3-12 – اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی عملکرد بیولوژیک در کلزا 65

شکل 3-13 – اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی عملکردروغن در کلزا 69

شکل 3-14- روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت اول.. 71

شکل 3-15- نمودار روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت دوم... 72

شکل 3-16- نمودار روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت سوم. 72

شکل 3-17- نمودار روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت

چهارم  73

شکل 3-18- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ

کاشت چهارم  74

شکل 3-19- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت دوم  74

شکل 3-20- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت سوم . 74

شکل 3-21- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت چهارم  74

شکل 3-22- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت اول .... 76

شکل 3-23- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت دوم .. 76

شکل 3-24- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت سوم...... 77

شکل 3-25- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت چهارم  78

اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف آهن و روی بر عملکرد کمی و کیفی کلزا

عنوان تحقیق: اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف آهن و روی بر عملکرد کمی و کیفی کلزا 

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 132

شرح مختصر:

به منظور این هدف آزمایشی در سال 88-1387 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و با تیمارهای آزمایش شامل فاکتور کود آهن در 4 سطح (6،4،2،0) کیلوگرم در هکتار و فاکتور کود روی نیز در 4 سطح (6،4،2،0) کیلوگرم در هکتار به مرحله اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف کود آهن بر تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، تعداد غلاف در شاخه اصلی، و تعداد غلاف در شاخه فرعی تأثیر معنی داری نداشت ولی بر روی عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی و درصد روغن تأثیر معنی داری داشت. اثر سطوح مختلف کود روی بر تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف در شاخه فرعی، عملکرد اقتصادی، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، تعداد غلاف در شاخه اصلی و وزن هزار دانه معنی دار نشد ولی بر روی عملکرد بیولوژیک و درصد روغن تأثیر معنی داری داشت. اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر تعداد غلاف در بوته، عملکرد اقتصادی، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، تعداد غلاف در شاخه اصلی، تعداد غلاف در شاخه فرعی، وزن هزار دانه و درصد روغن معنی دار نشد ولی بر روی عملکرد بیولوژیک تأثیر معنی داری داشت. محلول پاشی تیمار 6 کیلوگرم در هکتار کود آهن بخاطر داشتن بیشترین عملکرد اقتصادی و محلول پاشی تیمار 2 کیلوگرم درهکتار کود آهن و6 کیلوگرم در هکتار کود روی بخاطر داشتن بیشترین عملکرد درصد روغن پیشنهاد می شود.

واژگان کلیدی: کلزا، محلول پاشی، کود آهن، کود روی، عملکرد، روغن

فهرست مطالب

فصل اول : مقدمه و کلیات

چکیده 1

1-1- کلیات 2

1-2- فرضیه‌ها 9

1-3- اهدف 9

1-4- مراکز پراکنش کلزا 10

1-5- کشت و کار کلزا 11

1-6- تولید جهانی14

1-7- تحلیل تولید و سطح زیر کشت کلزا در ایران 17

1-8- بررسی وضعیت تولید و مصرف بذر کلزا در کشور 21

1-9- طبقه بندی کلزا 24

1-10-سیر تحولی ارقام مختلف کلزا 30

1-11-مشخصات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی ارقام اصلاح شده 31

1-12-مهمترین اهداف به‌نژادی برای اصلاح ارقام کلزا، خصوصاً ارقام پاییزه 32

1-13-ارقام کلزا در ایران 33

1-14-مراحل رشد و نمو کلزا 34

1-15-ویژگی‌های گیاه‌شناسی41

1-16-خصوصیات اکولوژیک 52

1-17-خواص تغذیه‌ای روغن کانولا 54

فصل دوم : بررسی منابع

2-1- تحقیقات انجام شده 55

فصل سوم : مواد و روشها

3-1- مشخصات کلی محل انجام تحقیق 65

3-2- عملیات کاشت 67

3-3- عملیات داشت 67

3-5- مواد و روشها 68

3-4- مواد و روشها 68

3-5- عملیات برداشت و نمونه برداری 68

3-6- تجزیه آماری 69

فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1- اثر تیمارها بر تعداد غلاف در بوته 70

4-2- اثر تیمارها بر عملکرد بیولوژیک 75

4-3- اثر تیمارها بر عملکرد اقتصادی 80

4-4- اثر تیمارها بر تعداد دانه در بوته 85

4-5- اثر تیمارها بر شاخص برداشت 89

4-6- اثر تیمارها بر تعداد غلاف در شاخه اصلی 93

4-7- اثر تیمارها بر تعداد غلاف در شاخه فرعی 97

4-8- اثر تیمارها بر وزن هزار دانه 101

4-9- اثر تیمارها بر درصد روغن 105

4-10- نتیجه گیری 109

4-11- پیشنهادات 111

4-12- فهرست منابع 112

فهرست جدول‌ها

جدول (1-1). تعاریف و کدها برای مراحل رشد و نمو کلزا (‌B.napus‌) 36

جدول (3-1). نمای شماتیک پراکنش تیمارهای طرح 66

جدول (4-1). تجزیه واریانس تعداد غلاف در بوته در کلزا 70

جدول (4-2). تجزیه واریانس عملکرد بیولوژیکی در کلزا 75

جدول (4-3). تجزیه واریانس عملکرد اقتصادی در کلزا 80

جدول (4-4). تجزیه واریانس تعداد دانه در بوته در کلزا 85

جدول (4-5). تجزیه واریانس شاخص برداشت در کلزا 89

جدول (4-6). تجزیه واریانس تعداد غلاف در شاخه اصلی درکلزا 93

جدول (4-7). تجزیه واریانس تعداد غلاف در شاخه های فرعی درکلزا 97

جدول (4-8). تجزیه واریانس وزن هزار دانه در کلزا 101

جدول (4-9). تجزیه واریانس درصد روغن در کلزا 105

فهرست نمودارها

نمودار (4-1). اثر سطوح مختلف کود آهن بر تعداد غلاف در بوته 71

نمودار (4-2). اثر سطوح مختلف کود روی بر تعداد غلاف در بوته 73

نمودار(4-3). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی برتعداد غلاف در بوته 74

نمودار (4-4). اثر سطوح مختلف کود آهن بر عملکرد بیولوژیک 76

نمودار (4-5). اثر سطوح مختلف کود روی بر عملکرد بیولوژیک 78

نمودار (4-6). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر عملکرد بیولوژیک 79

نمودار (4-7). اثر سطوح مختلف کود آهن بر عملکرد اقتصادی 82

نمودار (4-8). اثر سطوح مختلف کود روی بر عملکرد اقتصادی 83

نمودار (4-9). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر عملکرد اقتصادی 84

نمودار (4-10). اثر سطوح مختلف کود آهن بر تعداد دانه در بوته 86

نمودار (4-11). اثر سطوح مختلف کود روی بر تعداد دانه در بوته 87

نمودار (4-12). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی برتعداد دانه در بوته 88

نمودار (4-13). اثر سطوح مختلف کود آهن بر شاخص برداشت 90

نمودار (4-14). اثر سطوح مختلف کود روی بر شاخص برداشت 91

نمودار (4-15). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر شاخص برداشت 92

نمودار (4-16). اثر سطوح مختلف کود آهن بر تعداد غلاف در شاخه اصلی 94

نمودار (4-17). اثر سطوح مختلف کود روی بر تعداد غلاف در شاخه اصلی 95

نمودار (4-18). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر تعداد غلاف در

شاخه اصلی 96

نمودار (4-19). اثر سطوح مختلف کود آهن بر تعداد غلاف در شاخه فرعی 98

نمودار (4-20). اثر سطوح مختلف کود روی بر تعداد غلاف در شاخه فرعی 99

نمودار (4-21). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر تعداد غلاف در شاخه فرعی 100

نمودار (4-22). اثر سطوح مختلف کود آهن بر وزن هزار دانه 102

نمودار (4-23). اثر سطوح مختلف کود روی بر وزن هزار دانه 103

نمودار (4-24). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر وزن هزار دانه 104

نمودار (4-25). اثر سطوح مختلف کود آهن بر درصد روغن 106

نمودار (4-26). اثر سطوح مختلف کود روی بر درصد روغن 107

نمودار (4-27). اثر متقابل سطوح مختلف کود آهن و روی بر درصد روغن 108

فهرست شکل‌ها

شکل (2-1). رابطه ژنومی گونه‌های متعلق به جنس براسیکا Brassica 29

بررسی اثر زئولیت و سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی بر روی صفات کمی وکیفی گیاه کلزا

عنوان تحقیق: بررسی اثر زئولیت و سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی بر روی صفات کمی وکیفی گیاه کلزا

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 130

شرح مختصر:

این پژوهش جهت بررسی اثر تنش خشکی در مراحل رشدی حساس کلزا و همچنین اثرات کاربرد زئولیت (10تن در هکتار) و سوپرجاذب (1کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی به صورت اسپیلت پلات در سه تکرار و در شهرستان شیراز صورت گرفته است و در پایان خصوصیات کمی و کیفی گیاه کلزا تحت تیمارهای ذکر شده مورد آزمایش قرار گرفت.

نتایج نشان داد که تنش خشکی به ویژه در مرحله گلدهی و سپس خورجین دهی سبب کاهش عملکرد دانه، عملکرد روغن و میزان کلروفیل برگ شد. در صورتی که با کاربرد زئولیت و سوپرجاذب تمامی این صفات افزایش پیدا کرد. همچنین تنش خشکی موجب افزایش میزان آنزیم های آنتی اکسیدانت گشته ولی زئولیت و سوپرجاذب مصرفی اثر عکس داشته و صفات کاهش معنی داری نشان دادند. نتایج تجزیه آماری نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و کاربرد زئولیت و سوپرجاذب بر تمامی صفات معنی دار بود. حداکثر عملکرد دانه به عنوان مهم ترین صفت مورد بررسی از تیمار تنش در مرحله ساقه دهی و کاربرد ده تن در هکتار زئولیت + یک کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب به میزان 4/3528 کیلوگرم در هکتار به دست آمد و کمترین عملکرد دانه متعلق به تیمار تنش در مرحله گلدهی و عدم مصرف زئولیت و یا سوپرجاذب به میزان 2/1678 بود. لذا از نتایج به دست آمده در این آزمایش می توان چنین نتیجه گیری کرد که مرحله گلدهی و سپس خورجین دهی حساس ترین مراحل در گیاه کلزا می باشند و کاربرد زئولیت (ده تن در هکتار) و سوپرجاذب (یک کیلوگرم در هکتار) برای کاهش اثرات خشکی به عنوان بهترین تیمار مورد بررسی مشخص شد.

 واژه های کلیدی: کلزا- تنش خشکی- زئولیت- سوپرجاذب- عملکرد دانه

فهرست مطالب

چکیده...........1

فصل اول: کلیات........................... 2

1-1- مقدمه........................... 2

1-2- اهمیت تولید دانه های روغنی............... 4

1-3- تعریف دانه های روغنی...................... 4

1-4- تولید دانه های روغنی.............................. 5

1-5- فرضیات .............................. 5

1-6- اهداف.....................5

1-7 - تاریخچه و کلیاتی درباره کلزا............................ 6

1-8-اهمیت کلزا................................ 9

1- 8-1 - کلزا به عنوان علوفه.................... 11

1- 8- 2- معیارهای اقتصادی در تولید کلزا ............... 12

1-9- طبقه بندی کلزا................................... 13

1- 9-1- مشخصات گیاه شناسی کلزا................................... 13

1-9-2- دانه ........................................ 13

1-9-3- مواد متشکل دانه کلزا...................................... 13

1- 9- 4- ریشه .......................................... 14

1-9-5- ساقه....................................................... 15

1-9-6- برگ....................................................... 15

1- 9-7-گل آذین.......................................................15

1-9-8- میوه............................................................ 16

1-10- رشد کلزا.................................................................. 16

1-11- موارد مهم در کشت کلزا................................... 18

1-11-1- انتخاب رقم ........................................... 19

1-11-2- آماده سازی زمین ........................................ 19

1-11-3- کوددهی ............................................. 20

1-11-4- تاریخ کاشت................................................. 20

1-11- 5- میزان بذر و تراکم بوته............................................. 21

1 -11 -6 - عمق کاشت......................................... 21

1-12- آبیاری مزرعه ........... 23

1-13- برداشت کلزا................................................................ 23

1-14- تعریف و تاریخچه کشف زئولیت................................. 24

1-14-1- طبقه بندی زئولیت ها ................................................... 25

1-14-2- خواص زئولیت ها ........................................... 25

1-14-3- نقش زئولیت در کشاورزی............................................... 28

1-14-4- کاربرد زئولیت در کشاورزی .......................... 28

1-15- سوپرجاذب ها ( هیدروژل ها)............................................. 29

1-15-1- ساختمان سوپر جاذب های استاکوسورب........................................... 31

1-15-2- مقدار کاربرد سوپر جاذب ها....................................................... 31

1- 15-3- روش کاربرد سوپر جاذب ها...................................................... 32

فصل دوم: مروری بر پژوهش‎های پیشین................ 34

2-1 – تنش..............34

2-2 -تنش خشکی................35

2-3 - نقش آب در گیاه.....................36

2 -4 - تنظیم اسمزی................38

2– 5- عکس العمل کلزا در برابر تنش خشکی ........................ 39

2 -5-1- تاثیر تنش خشکی بر تعداد دانه در خورجین......... 41

2– 5-2- تاثیر تنش خشکی بر تعداد خورجین در بوته......42

2 -5-3- تاثیر تنش خشکی بر وزن هزاردانه ............................ 44

2– 5-4- تاثیر تنش خشکی بر مقدار و درصد روغن دانه ............45

2-5-5- تاثیر تنش خشکی بر ارتفاع بوته........................... 46

2-5-6- تاثیر تنش خشکی بر شاخص برداشت ......................... 47

2-5-7- اثر تنش خشکی بر میزان کلروفیل a + b........................... 48

2-6- اثرات فیزیولوژیکی تنش آب................................. 49

2-7- اثرات بیوشیمیایی تنش آب....................... 49

2-7-1-حمایت آنتی اکسیدانی در کلروپلاست ها...................... 50

فصل سوم: مواد و روش‎ها............................................... 53

3-1- مواد آزمایش...................................................... 53

3-1-1- موقعیت جغرافیایی و مشخصات اقلیمی محل آزمایش.......... 53

3-1-2- خاک محل آزمایش....................................... 53

3-2- روش آزمایش............................... 54

3-2-1- نوع و مشخصات طرح آماری به کار رفته در تحقیقات مزرعه ای........... 54

3-2-2- عملیات آماده سازی زمین و پیاده نمودن طرح............. 55

3-2-3- معرفی رقم هائولا 401...................... 55

3-2-4- عملیات کاشت........................... 56

3-2-5- عملیات داشت................................................... 56

3-2-6- عملیات برداشت نهایی.................... 56

3-3- نمونه برداری و اندازه گیری صفات.............. 56

3-3-1- اندازه گیری ارتفاع بوته..................................... 57

3-3-2- عملکرد دانه ............................................... 57

3-3-3- تعیین شاخص برداشت............................................... 58

3-3-4- تعیین خصوصیت کیفی(درصد وعملکرد روغن دانه)................................... 58

3-3-5- اندازه گیری میزان کلروفیل(a+b )......................... 58

3-3-6- اندازه گیری میزان فعالیت SOD........................... 58

3-3-7- اندازه گیری میزان فعالیت CAT...................................... 59

3-4- محاسبه آماری..................................................... 59

فصل چهارم: نتایج ..................................... 60

4-1- اتفاع بوته................................................. 60

4-2- تعداد شاخه فرعی................................ 64

4-3- کلروفیل برگ a+b...............66

4-4- تعداد خورجین در بوته................................ 69

4-5- تعد اد دانه در خورجین................................. 74

4-6- وزن هزاردانه...................................................... 77

4-7- عملکرد دانه.................................................... 80

4-8- عملکرد بیولوژیک................................................. 85

4-9- شاخص برداشت............................ 87

4-10- درصد روغن ............................................. 89

4-11- عملکرد روغن............................... 93

4-12- آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) ........... 96

4-13- آنزیم کاتالاز (CAT) ........... 100

4-14- آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) ........ 102

فصل پنجم: بحث و پیشنهادات.................. 106

5-1- نتیجه گیری و بحث...................................... 106

5-2-پیشنهادات...................................................... 107

منابع........................................................ 108

فهرست جداول

جدول1-1: برخی ارقام رایج در ایران و ویژگی های آنها........... 22

جدول 3-1- ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش.......... 54

جدول 4-1- تجزیه واریانس صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و کلروفیل برگ تحت تاثیر عوامل مورد آزمایش 61

جدول 4-2- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و زئولیت و سوپرجاذب بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و کلروفیل برگ..................................................... 62

جدول4-3- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و کلروفیل برگ..................... 62

جدول4-4- تجزیه واریانس اجزای عملکرد تحت تاثیر عوامل مورد آزمایش......... 71

جدول4-5- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر اجزای عملکرد 71

جدول4-6- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر اجزای عملکرد 72

جدول 4-7- تجزیه واریانس عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت تحت تاثیر عوامل مورد آزمایش82

جدول4-8- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت....... 82

جدول4-9- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت.............. 83

جدول 4-10- تجزیه واریانس، درصد روغن، عملکرد روغن تحت تاثیر عوامل مورد آزمایش... 91

جدول 4-11- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر درصد روغن و عملکرد روغن 91

جدول 4-12- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر درصد روغن و عملکرد روغن 92

جدول 4-13- تجزیه واریانس آنزیم های GPX,CAT,SOD تحت تاثیر عوامل موثر آزمایش97

جدول 4-14- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم GPX,CAT,SOD................. 98

جدول 4-15- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم GPX,CAT,SOD..................... 98

فهرست اشکال و نمودارها

شکل1-1- نمایی از ساختار زئولیت.......................... 25

شکل 3-1- نقشه طرح.................................... 55

نمودار 4-1- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر ارتفاع بوته 63

نمودار 4-2- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر ارتفاع بوته 63

نمودار 4-3- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر تعداد شاخه فرعی65

نمودار 4-4- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر تعداد شاخه فرعی 66

نمودار4-5- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر کلروفیل برگ 68

نمودار 4-6- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر کلروفیل برگ 69

نمودار4-7- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب برتعداد خورجین در بوته 73

نمودار 4-8- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر خورجین در بوته 73

نمودار4-9- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب برتعداد دانه در خورجین 76

نمودار 4-10- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر دانه در خورجین 76

نمودار 4-11- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر وزن هزاردانه 79

نمودار 4-12- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر وزن هزاردانه 79

نمودار 4-13- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد دانه 84

نمودار 4-14- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد دانه 84

نمودار 4-15- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد بیولوژیک 86

نمودار 4-16- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد بیولوژیک 86

نمودار 4-17- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر شاخص برداشت 88

نمودار 4-18- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر شاخص برداشت 89

نمودار 4-19- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر درصد روغن 92

نمودار 4-20- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر درصد روغن 93

نمودار 4-21- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب برعملکرد روغن 95

نمودار 4-22- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر عملکرد روغن 96

نمودار 4-23- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم SOD 99

نمودار 4-24- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم SOD99

نمودار 4-25-- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم CAT 101

نمودار 4-26-مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیمCAT 102

نمودار 4-27- مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم GPX 105

نمودار 4-28- مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و مصرف زئولیت و سوپرجاذب بر میزان فعالیت آنزیم GPX 105