مطالعه و تحلیل کتیبه های مسجد میرعماد کاشان
مساجد متعدد، برجای مانده در معماری جهان اسلام، هر کدام خاستگاهی مشترک و هدفی واحد از تعالیم دینی و وحدانیت الهی را در ساختار شکلی و محتوایی در برداشته و برگی از تاریخ تمدن اسلام را به خود اختصاص دادهاند. در این میان، پشتوانهی تاریخی ایران پیش از اسلام در کنار تعابیر دینی و آموزههای اسلامی ترکیبی از هنر، اصالت و ایمان را بر خشت خشت مساجد این سرزمین به یادگار گذاشته و آنها را به لحاظ فرم، تزئینات و محتوا، جاودانه ساخته است.
مسجد میرعماد کاشان یکی ازهمین نمونههای نادر و ارزشمندی است که تزئینات منحصربفرد آن نمایانگر نبوغ و هنر ایرانیان مسلمان در دوران خوارزمشاهیان است. این اثر فاخر تاریخی که کمتر مورد تدقیق و پژوهش تحلیلی قرار گرفته، دارای کتیبههای متعددی می باشد که در ادوار مختلف به آن افزوده شده و خوانش هر کدام اطلاعات ارزشمندی را بر ما آشکار میسازد.
در این پژوهش بنیادی، هدف دستیابی به پاسخ این پرسش است که؛ چه مفاهیمی در کتیبههای بکار رفته در مسجد میرعماد کاشانی بیشتر مورد استفادهی معماران هنرمند و مسلمان آن قرار گرفتهاند؟ به این منظور با استفاده از روش مشاهدات عینی و مستندنگاریهای میدانی و همچنین مطالعهی منابع مکتوب و اسناد تاریخی معتبر و مرتبط با موضوع این پژوهش، به ابعاد تاریخی و محتوایی کتیبهها پرداخته شده و نوع خطوط، جنس، دوره تاریخی، محتوای متن، نام سازنده کتیبه و تزئینات بکاررفته در آنها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در انتها مهمترین یافتهی پژوهش بیانگر این نکته بود که؛ قرارگیری مسجد و بازار در کنار هم در طول دوران مختلف منجر شده تا حاکمان وقت، فرامین خود را بصورت کتیبههای حجاری شده در دسترس مردم قرار دهند، همچنین دسته دیگر کتیبههای حاوی پیام الهی و تزئینی هستند، که زینت بخش مسجد میرعماد میباشند و از سوی دیگر، کتیبههای شرح مرمت بنا است، که اطلاعاتی در مورد تاریخ مرمت و مرمتگر آن به مخاطب میرساند.
