تحقیق فرهنگ و هنر ایرانی

تحقیق فرهنگ و هنر ایرانی پیش از اسلام و دوره اسلامی معماری سفالگری کاشی کاری ,نگار گری قالی بافی بافندگی فلز کاری
 

پیش از اسلام:

روزگار مادها و هخامنشیان:

هنر مادها: آثار هنری نسبت داده شده به مادها، به علل گوناگون چون دورة نسبتاً کوتاه حکومت و درآمیختگی تمدن و فرهنگ آنان با هخامنشیان از نظر شمار اندکند، اما برخی از اشیاء گنجینه های جیحون و زیویه به آنان نسبت داده شده است. در میان پیشکش آورندگان در سنگ نگاره های تخت جمشید آنان حامل دست ساخته های فلزی، جنگ افزار و زیورهای زرینند که نشانة مهارتشان در فلزکاری به شمار می آید. برخی از باستان شناسان نیز در آثار به دست آمده از لرستان، حسنلو و کلاردشت قرابتی با هنر مادی یافته اند.

هنر هخامنشیان: هنرهخامنشیان چون دیگر ویژگیهای این امپراتوری ـ چه از دیدگاه سیاسی- اجتماعی و چه از نظر فرهنگی – هنری – در جهان باستان همانند نداشت. تمدن هخامنشی برخلاف تمدن یونانی که از نظر تشکیلات سیاسی هرگز از دولت شهرها تجاوز نکرد، شاهنشاهی بزرگی از ملتها و نژادهای گوناگونی پدید آورد و امپراتوری وسیعی را شکل بخشید که در به هم پیوستگی و روابط انسانی حاکم بر آن، نه تنها در جهان باستان ، که در دنیای جدید نیز مانند آن شکل نگرفت. این ویژگی را در هنر هخامنشی نیز به خوبی و آشکارا می توان دید.

هنر هخامنشی را برخی از پژوهشگران آمیزه ای از هنر ملتهای گوناگونی می دانند که دولت جهانی هخامنشی را تشکیل داده بودند. درست است که این هنر عواملی را از هنرهای سرزمینهای تابع خود چون اورارتو، بابل ، آشور، ماد و حتی سرزمینهای بسیار دور چون مصر و جز آن برگرفته بود، اما این عوامل را با روح لطیف و هنر ملی ایرانی چنان درآمیخت و پدیده ای چنان بدیع پدید آورد که شایستة امپراتوری بزرگی شد که از شمال آفریقا تا سیبری و از دانوب تا سند گسترش یافت. ویژگی مهم این هنر آن بود که آزادی عمل و خلاقیت هنرمندان سرزمینهای تابع را نیز حفظ کرد. ویژگی دیگر هنر هخامنشی این بود که برخلاف هنر بسیاری دیگر از ملتها از جمله بونان و مصر، هنر جهان خدایان یا دنیای مردگان نبود، بلکه هنر مردم زنده ای بود که امپراتوری هخامنشی را تشکیل می دادند. این ویژگیها چون پلی هنر شرق و غرب متمدن جهان را به هم پیوند می داد.

ساختن بنا بر صفه های سنگی از ویژگیهای معماری این عصر است. این ویژگی را از تخت سلیمان تا تخت جمشید می توان پی گرفت. در پاسارگاد که نخستین پایتخت هخامنشی به شمار می آید و به روزگار کوروش بزرگ ساخته شد، افزون بر چند تالار ستون دار و چند کاخ بزرگ و کوچک و آثار بازمانده از بناهای دینی مانند آتشکده ها، مقبرة خود کوروش نیز برپا شده است. این مجموعه که همگی از سنگ تراشیده و بیشتر با سنگ نگاره ها و پیکره‍های گوناگون آراسته شده بود، در حصاری سنگی با دروازه های بزرگ و کوچک محصور بود، افزون بر آن، در فاصلة آنها آثار آب نماها و حوضهایی را می توان دید. هرچند از این مجموعه امروز تنها آرامگاه کوروش بر سکویی 6 طبقه و به صورت اتاقی منفرد با پوششی خرپشته مانند که همه با تخته سنگهای بزرگ مرمر مانند بنا شده، باقی مانده است، اما همین بنا که روی هم رفته 11 متر ارتفاع دارد، آغازی درخشان در معماری هخامنشی به حساب می‍آید.