تحقیق فرهنگ و هنر ایرانی

تحقیق فرهنگ و هنر ایرانی پیش از اسلام و دوره اسلامی معماری سفالگری کاشی کاری ,نگار گری قالی بافی بافندگی فلز کاری
 

پیش از اسلام:

روزگار مادها و هخامنشیان:

هنر مادها: آثار هنری نسبت داده شده به مادها، به علل گوناگون چون دورة نسبتاً کوتاه حکومت و درآمیختگی تمدن و فرهنگ آنان با هخامنشیان از نظر شمار اندکند، اما برخی از اشیاء گنجینه های جیحون و زیویه به آنان نسبت داده شده است. در میان پیشکش آورندگان در سنگ نگاره های تخت جمشید آنان حامل دست ساخته های فلزی، جنگ افزار و زیورهای زرینند که نشانة مهارتشان در فلزکاری به شمار می آید. برخی از باستان شناسان نیز در آثار به دست آمده از لرستان، حسنلو و کلاردشت قرابتی با هنر مادی یافته اند.

هنر هخامنشیان: هنرهخامنشیان چون دیگر ویژگیهای این امپراتوری ـ چه از دیدگاه سیاسی- اجتماعی و چه از نظر فرهنگی – هنری – در جهان باستان همانند نداشت. تمدن هخامنشی برخلاف تمدن یونانی که از نظر تشکیلات سیاسی هرگز از دولت شهرها تجاوز نکرد، شاهنشاهی بزرگی از ملتها و نژادهای گوناگونی پدید آورد و امپراتوری وسیعی را شکل بخشید که در به هم پیوستگی و روابط انسانی حاکم بر آن، نه تنها در جهان باستان ، که در دنیای جدید نیز مانند آن شکل نگرفت. این ویژگی را در هنر هخامنشی نیز به خوبی و آشکارا می توان دید.

هنر هخامنشی را برخی از پژوهشگران آمیزه ای از هنر ملتهای گوناگونی می دانند که دولت جهانی هخامنشی را تشکیل داده بودند. درست است که این هنر عواملی را از هنرهای سرزمینهای تابع خود چون اورارتو، بابل ، آشور، ماد و حتی سرزمینهای بسیار دور چون مصر و جز آن برگرفته بود، اما این عوامل را با روح لطیف و هنر ملی ایرانی چنان درآمیخت و پدیده ای چنان بدیع پدید آورد که شایستة امپراتوری بزرگی شد که از شمال آفریقا تا سیبری و از دانوب تا سند گسترش یافت. ویژگی مهم این هنر آن بود که آزادی عمل و خلاقیت هنرمندان سرزمینهای تابع را نیز حفظ کرد. ویژگی دیگر هنر هخامنشی این بود که برخلاف هنر بسیاری دیگر از ملتها از جمله بونان و مصر، هنر جهان خدایان یا دنیای مردگان نبود، بلکه هنر مردم زنده ای بود که امپراتوری هخامنشی را تشکیل می دادند. این ویژگیها چون پلی هنر شرق و غرب متمدن جهان را به هم پیوند می داد.

ساختن بنا بر صفه های سنگی از ویژگیهای معماری این عصر است. این ویژگی را از تخت سلیمان تا تخت جمشید می توان پی گرفت. در پاسارگاد که نخستین پایتخت هخامنشی به شمار می آید و به روزگار کوروش بزرگ ساخته شد، افزون بر چند تالار ستون دار و چند کاخ بزرگ و کوچک و آثار بازمانده از بناهای دینی مانند آتشکده ها، مقبرة خود کوروش نیز برپا شده است. این مجموعه که همگی از سنگ تراشیده و بیشتر با سنگ نگاره ها و پیکره‍های گوناگون آراسته شده بود، در حصاری سنگی با دروازه های بزرگ و کوچک محصور بود، افزون بر آن، در فاصلة آنها آثار آب نماها و حوضهایی را می توان دید. هرچند از این مجموعه امروز تنها آرامگاه کوروش بر سکویی 6 طبقه و به صورت اتاقی منفرد با پوششی خرپشته مانند که همه با تخته سنگهای بزرگ مرمر مانند بنا شده، باقی مانده است، اما همین بنا که روی هم رفته 11 متر ارتفاع دارد، آغازی درخشان در معماری هخامنشی به حساب می‍آید.

بررسی باستانشناسی بناهای دوره ساسانی و تاثیر آن بر بناهای دوره اسلامی منطقه شرق استان اصفهان (شهرستانهای نائین و خور و بیابانک )

چکیده:

شهرستان نائین، شرقی ترین شهرستان استان اصفهان است و حد فاصل استان خراسان و یزد و شهرستان اصفهان قرار دارد و اقلیم آن از نوع بیابانی خشک و کویری است.

موقعیت قرارگیری شهرستان نائین به لحاظ واقع شدن در مسیر یکی از شاهراههای ارتباطی غرب به شرق کشور و همجواری آن با مراکز فرهنگی چون فارس، اصفهان و خراسان، این منطقه را از دوره ساسانی تا قرون میانه اسلامی، به صورت یک بارانداز تجاری مهم و از طرف دیگر آن را بعنوان یکی از مراکز تقابلات فرهنگی تبدیل کرده است که این مطلب با استناد به آثار مکتوب جهانگردان و جغرافیدانان اسلامی و مدارک باستان شناسی و شواهد معماری آثار موجود در منطقه مشهود است. در این راستا وجود بناهای با ارزش دوره ساسانی، همچون مجموعه بناهای نخلک، پاکوه ، چهارطاقی قلعه دار ، قلعه بیاضه و نارین قلعه و وجود دو بنای ارزشمند صدر اسلام به نام مسجد سرکوچه محمدیه و مسجد جامع نائین دلیلی بر این مدعا هستند.

در پژوهش حاضر، ابتدا بر اساس متون تاریخی و مستندات باستان شناسی به بررسی پیشینه تاریخی منطقه در دوره ساسانی و صدر اسلام پرداخته شده و سپس آثار و بناهای موجود در سطح منطقه در این دوره زمانی مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت با اتکاء به مستندات معماری موجود، به تحلیل تاثیر بناهای ساسانی بر بناهای صدر اسلام پرداخته شده و از این رهگذر نیم نگاهی نیز به تاثیر ساختار عمومی معماری ساسانی ایران بر معماری بناهای صدر اسلام منطقه شده است.

نتایج تحقیقات انجام شده در منطقه نشان داد که: الف- تداوم تقسیم بندی ایالات دوره ساسانی در شرق اصفهان در دوره اسلامی، مجموعه بناهای پاکوه، محوطه قلعه دار، نارین قلعه و دو مسجد سرکوچه محمدیه و جامع نائین را در حوزه استان فارس قدیم و مجموعه بناهای نخلک و قلعه بیاضه را در حوزه خراسان قدیم تعریف می کند. ب- مجموعه بناهای نخلک و پاکوه به دلیل واقع شدن در مسیر کاروانی خراسان بزرگ و وجود منابع غنی نخلک در ارتباط با تاجران و معدنچیان هستند. ج- معماری این منطقه در دوره ساسانی و اسلامی از ابعاد مختلفی چون فرم، مصالح و تزئینات متاثر از معماری ساسانی است. د- گچبری های مسجد جامع نائین کاملا متاثر از آرایه های گچی ساسانی است. ه- آنالیز ملات چهارطاقی های منطقه نشانگر آن است که نوع گچ بکار رفته در ملات آنها یکسان بوده است. و- اقلیم به عنوان عاملی تاثیر گذار بر معماری منطقه بشمار می رود.

بررسی شخصیت انوشیروان از باستان تا دوره اسلامی

عنوان تحقیق: بررسی شخصیت انوشیروان از باستان تا دوره اسلامی

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 145

شرح مختصر:

موضوع این پایان‌نامه بررسی شخصیت انوشیروان است. ابتدای فصل اول این پژوهش به تاریخ ساسانیان تا دوره قباد می‌پردازد ادامه فصل اول، خسرو انوشیروان در تاریخ (=جنگها، اصلاحات، شخصیت، سکه‌ها، دانش و عهد بزرگ تمدن ادبی و فلسفی ایران در دوره وی) را مورد بررسی قرار می‌دهد. پایان فصل نیز به بررسی ویژگی و شکل ظاهری ایوان مداین که پژوهشگران بنای آنرا به خسرو انوشیروان نسبت داده‌اند اختصاص دارد.

فصل دوم به بررسی خصوصیات خسرو انوشیروان در آثار و ادبیات باستانی ایران اختصاص دارد. در ابتدای این فصل نام خسرو انوشیروان در ادبیات باستانی ایران مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان فصل به بررسی ویژگیهای خسرو انوشیروان در آثار فارسی میانه زرتشتی در شش اثر (= بندهش، زند وهمن یسن، کارنامه انوشیروان، اندرز خسرو قبادان، گزارش شطرنج و توقیعات بجای مانده از ایشان) اختصاص دارد.

فصل سوم که فصل آخر این پژوهش می‌باشد به بررسی شخصیت و تاریخ دوره خسرو انوشیروان در آثار دوران اسلامی بر اساس دیدگاههای فردوسی، دینوری، حمزه اصفهانی، گردیزی، ابن اثیر، ابن خلدون و مسعودی اختصاص دارد که تدقیق و مطالعه در این آثار نشان دهنده عظمت و شوکت سلسله ساسانیان در دوره خسرو انوشیروان می‌باشد.

بخش پایانی این پژوهش به جمع بندی و نتیجه‌گیری از مباحث بررسی شده می‌پردازد و حاوی مطالبی در رابطه با ویژگیهای شخصیتی خسرو انوشیروان و استنتاج از اقدامات وی می‌باشد در پایان نیز فهرست منابع فارسی و لاتین و چکیده انگلیسی درج گردیده است.

فهرست مطالب

چکیده .............................................................................................................. یک

پیشگفتار .......................................................................................................... سه

فصل اول: ‌ساسانیان

1-1- دودمان ساسانی ...................................................................................... 1

1-2- پادشاهی ساسانیان تا قباد......................................................................... 3

1-3- مزدک و جنبش مزدکیان ......................................................................... 25

1-4- خسروانوشیروان در تاریخ ..................................................................... 27

1-4-1- جنگ اول با بیزانس............................................................ 28

1-4-2- جنگ دوم با بیزانس............................................................ 29

1-4-3- جنگ با هیاطله.................................................................... 30

1-4-4- دست نشاندگی یمن........................................................... 30

1-4-5- جنگ با ترکها..................................................................... 31

1-4-6- جنگ سوم با بیزانس........................................................... 31

1-5- اصلاحات خسرو انوشیروان ................................................................... 33

1-5-1- برقراری نظم و آرامش........................................................ 33

1-5-2- مالیات................................................................................. 34

1-5-3- اصلاحات ارضی................................................................. 36

1-5-4- اصلاحات در تقسیمات کشوری و نظامی .......................... 38

1-6- شخصیت و خصال انوشیروان.................................................................. 40

1-7- سکه های انوشیروان و جام خسرو.......................................................... 43

1-7-1- سکه های انوشیروان .......................................................... 43

1-7-1-1- کلیات ........................................................................... 43

1-7-1-2- سکه‌های دوره انوشیروان .............................................. 46

1-7-2- جام خسرو......................................................................... 54

1-8- دانش در دوره خسرو انوشیروان ............................................................ 55

1-9- ایوان مداین یا طاق کسری....................................................................... 61

فصل دوم : خسرو انوشیروان در ادبیات باستانی ایران

2-1- بررسی نام خسروانوشیروان .................................................................. 64

2-2- خسرو انوشیروان در آثار فارسی میانه زرتشتی ....................................... 66

2-2-1- بندهش ............................................................................. 66

2-2-2- زند وهمن یسن................................................................. 67

2-2-3- کارنامه انوشیروان ............................................................. 70

2-2-4- اندرز خسرو قبادان ........................................................... 73

2-2-5- گزارش شطرنج و وضع نرد.............................................. 75

2-2-6- توقیعات انوشیروان............................................................ 77

فصل سوم: خسرو انوشیروان در کتابها و آثار دوران اسلامی

3-1- شاهنامه فردوسی .................................................................................... 80

3-2- پادشاهی خسرو انوشیروان به روایت مورخان دوران اسلامی .................. 120

3-2-1- مسعودی .......................................................................... 120

3-2-2- دینوری ........................................................................... 122

3-2-3- حمزه اصفهانی ................................................................. 123

3-2-4- گردیزی ........................................................................... 125

3-2-5- ابن اثیر.............................................................................. 126

3-2-6- ابن خلدون ....................................................................... 127

نتیجه‌گیری........................................................................................................ 129

فهرست منابع فارسی ........................................................................................ 131

فهرست منابع لاتین .......................................................................................... 137

چکیدة انگلیسی ................................................................................................ 138