تحقیق بررسی نقش عرف در نظام حقوقی ایران

عنوان تحقیق: بررسی نقش عرف در نظام حقوقی ایران

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 52

شرح مختصر:

« عرف » به اذعان کلیه اندیشمندان اولین منبع حقوق به شمار می رود. امروزه نیز با سامان یافتن نظام اجتماعی و توسعه ورشد تمدنهای بشری ودر نیجه گسترش وضع قوانین ومقررات نوشته در شئون مختلف زندگی اجتماعی ، نه تنها نقش و قلمرو عرف کم رنگ نشده، بلکه سیر تحولات نظامهای حقوقی معاصر در عرصه های داخلی و بین المللی بر تقویت نقش عرف در حل و فصل منازعات و همچنین استباط احکام، تشخیص مفاهییم، مصادیق و موضوعات تاکید دارد ،ضمن آنکه در نظامهای حقوقی «نانوشته» عرف نقش حقوق زنده را بر عهده دارد.در این نوشتار تلاش شده است ، نقش عرف در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران در حد بضاعت ، مورد برسی و کنکاش قرار گیرد . بر این اساس ضمن پرداختن به تاریخچه، مفاهیم و ارکان وعناصر عرف، ،گونه ها واقسام عرف به اعتبار مفاهیم مختلف، تببیین و سپس جایگاه، کاربرد و قلمرو عرف به تفصیل مورد بحث و بررسی واقع شده است.

فهرست مطالب

چکیده

مبحث اول : کلیات

1- پیشینه تاریخی

الف: تاریخچه عرف در کلیه تمدنها

ب:تاریخچه عرف در تمدن عرب قبل از اسلام

2- مفهوم شناسی عرف

3- منشأ، ارکان و عناصر عرف

4- بررسی تطبیقی مفهوم عرف باسایر مفاهیم مرتبط ومشابه

الف- تفاوت عرف و عادت

ب- تفاوت عرف واجماع

ج- تفاوت عرف وسیره عقلا

مبحث دوم : اقسام وگونه های عرف

الف) عرف لفظى

ب) عرف عملى

مبحث سوم : حجیت ،جایگاه و کاربرد عرف

1- نظریه ها و گرایش های حجیت عرف

الف)نظریه حجیت ذاتى

ب) نظریه عقل

ج) نظریه امضا

تعریف قاعده ى حقوقى

تعریف مبنا

مبنا در نظام حقوقى اسلام

تعریف منبع

دیدگاه هاى موجود درباره ى منبع یا مبنا بودن عرف

مبحث چهارم: قلمرو عرف

منابع

حق تألیف در فقه امامیه و حقوق موضوعه

عنوان پروژه: حق تألیف در فقه امامیه و حقوق موضوعه

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 93

شرح مختصر:

یکی از موضوعاتی که با رشد و توسعه علم و تکنولوژی در جهان امروزی به وجود آمد و به سرعت به یکی از نقاط مورد توجه اندیشمندان مبدل گردید، حق تألیف یا حقوق مربوط به ایجاد آثار فکری و هنری است. شاید مهمترین عامل به وجود آمدن حق مذکور، پدیدة ارتباطات و گسترة دانش مبادلاتی در دنیاست که موجب نقل و انتقال اطلاعات و علوم جوامع مختلف بشری در زمانهای بسیار کوتاه و محدود گردید. شبکة جهانی اینترنت از دو طریق به اهمیت توجه به حق پدیدآوری آثار فکری و هنری دامن زد :

الف ـ تبادل آثار علمی و نظری به وجود آمده در جهان، که لزوماً حقوق پدیدآورندگان در این میان مورد التفات بود.

ب ـ تعرض و سوء استفاده‌‌های متعدد نسب به این حقوق، که دغدغه‌هائی برای پدیدآورندگان به وجود آورده بود.

از این رو نخست در کشورهای توسعه یافته و مهد این پدیدة نوین اطلاعات و اطلاع‌رسانی، و پس از آن در سایر کشورهای دنیا تدوین و تصویب قوانین و مقرراتی در حفظ حقوق و مالکیت معنوی مؤلفین و پدیدآورندگان آثار فکری و هنری آغاز گردید.

در ایران نیز، سالهای اخیر شاهد تصویب مقرراتی در این زمینه شده که البته دارای نقص و کاستیهای متعددی است.

در حقوق اسلام و فقه امامیه از موضوع "حق تألیف" به صورت خاص، احکام و قواعدی در دست نیست اما این مبحث می‌تواند در برخی از ابواب فقهی و تحت عناوینی از قبیل "معاوضه بر حقوق"، "حقوق قابل نقل و انتقال"، "حق مالی" و امثال آن مورد بحث و توجه قرار گیرد.

از این رو در مجموعة حاضر، سعی بر آن داریم که کلیات موضوع و برخی نظرات را با اجمالی از استدلالهای اقامه شده بر آن مورد بررسی قرار دهیم.

فهرست مطالب

مقدمه............................................................ 1

مبحث اول : مفاهیم ................................... 3

ب ـ حق معنوی مؤلف....................................... 4

مبحث دوم : مشروعیت حق مؤلف....................................... 6

مبحث سوم : پیشینه ادواری حق مؤلف................................ 9

الف ـ عهد باستان.......................................... 9

ب ـ قرون وسطی........................................................... 11

ج ـ عصر جدید (قرن شانزدهم و هفدهم).............................. 12

1- ظهور صنعت چاپ............................................... 12

2- دوران رنسانس..................................................... 13

3- دوران قبل از معاصر........................................ 13

مبحث چهارم : حق تألیف در حقوق موضوعه ایران ....................................... 15

مبحث پنجم : حق مؤلف در کنوانسیونهای بین‌المللی........................... 20

مبحث ششم : ماهیت حقوقی مؤلف.......................................... 22

بخش اول: حقوق عرفی........................................ 22

الف ـ نظریه ارتباط حق مؤلف با حقوق کار........................ 22

ب ـ نظریه حق مؤلف حقوق فکری................................... 24

ج ـ نظریه تفکیک................................................ 25

د ـ نظریه وحدت........................................ 26

هـ ـ نظریه حقوق طبیعی............................................. 27

و ـ نظریه حقوق شخصی.................................. 27

ز ـ نظریه حقوق اخلاقی ..................................... 28

مبحث هفتم : حق تألیف در حقوق اسلام ......................................... 31

مبحث هشتم : حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه............................ 43

گفتار نخست : خصوصیات حق معنوی مؤلف................................. 43

الف ـ حق معنوی غیرقابل انتقال است..................................... 43

ب ـ حق معنوی محدود به زمان و مکان نیست.......................... 46

ج ـ قابلیت استناد................................................ 47

گفتار دوم : انواع حقوق معنوی..................................... 49

بخش اول : حق معنوی مؤلف به اعتبار خودش........................................ 49

الف ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف در زمان حیات مؤلف......................... 49

ب ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف بعد از فوت............................................ 52

بخش دوم : حقوق معنوی به اعتبار تألیف................................................. 55

الف ـ حق انتشار................................................................... 55

ب- حق استرداد........................................................................ 58

گفتار سوم : نحوه حمایت از حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی. 60

بخش اول : شرایط حمایت از اثر................................................... 60

الف ـ اصالت ............................................................................. 60

ب ـ مشروعیت ........................................................................... 61

ج ـ ثبت اثر.......................................................................... 61

د ـ اعلان مشخصات................................................................................. 62

بخش دوم : ضمانت اجرای حمایت از حق معنوی مؤلف...................................... 63

الف ـ ضمانت اجرای جزایی.................................................................. 63

1ـ تجاوز به نام و عنوان اثر ........................................................................ 64

2ـ جرم تکثیر و نسخه‌برداری بدون اجازه مؤلف....................................... 65

3ـ تحریف و تغییر اثر.............................................................................. 66

ب ـ ضمانت اجرایی مدنی................................................................... 68

ج ـ درج مفاد حکم در روزنامه....................................................................... 69

د ـ جلوگیری از نشر ........................................................................... 69

بخش سوم : کنوانسیونهای بین‌المللی ................................................................ 74

مبحث اول : کنوانسیونهای بین‌المللی راجع به حق معنوی مؤلف................................. 75

گفتار اول : کنوانسیون برن............................................................... 75

1ـ مقدمه کنوانسیون............................................................................ 77

2ـ مقررات ماهوی.......................................................... 78

3- مقررات ماهوی مربوط به کشورهای در حال توسعه...................................... 80

4- مقررات مربوط به مجمع و امور مربوط به آن............................................. 82

گفتار دوم : کنوانسیون جهانی حقوق مؤلف ژنو.............................................. 83

بررسی تطبیقی جایگاه حقوقی اسیر جنگی در حقوق بین‌الملل عمومی و فقه امامیه

عنوان تحقیق: بررسی تطبیقی جایگاه حقوقی اسیر جنگی در حقوق بین‌الملل عمومی و فقه امامیه

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 143

شرح مختصر:

جنگها چه حق و چه باطل و چه در گذشته و چه در حال ضایعاتی دارد که‏ از جمله اسارت گروهی از انسانها است که معمولا به آنان اسیران جنگی گفته‏ می‏شود.

اسیر جنگی کسی است که در حین یک مخاصمه ی مسلحانه ی بین المللی از سوی دشمن دستگیر می شود یا خود را تسلیم آنان میکند و در نتیجه اقتدار و اختیار طرف متخاصم قرار می‌گیرد. اسلام در اصل، دین عقل و منطق، رأفت ومحبت و رحمت است، دین انسان‌سازی و انسان‌دوستی از راه ملاطفت و مهرورزیاست.در اسلام، اسیر جنگی دارای حقوق و احکامی است که مسلمانان به هر شکل، موظف به رعایت آن می‏باشند.

در عهدنامه ها و حقوق بین الملل نیز برای اسیر جنگی حقوقی در نظر گرفته شده است. در این پایان نامه به بررسی تطبیقی حقوق اسیر جنگی در فقه امامیه و حقوق بین‌الملل پرداخته ایم. ومباحث مختلفی را از جمله حقوق انسانی اسیر جنگی، برخورد با اسیر جنگی، راه‌های پایان اسارات و ... را مورد بررسی قرار داده ایم.

در مجموع مشخص گردید که اسلام حقوق اسیر جنگی را در همه موارد مرتبط با حقوق بین الملل رعایت کرده بلکه حتی در مواردی بیش از حقوق بین الملل به این مسأله پرداخته است. در اسلام به شخصیت و کرامت انسانی اسیر بیش از حقوق سایر کشورها و ادیان پرداخته است.

واژه های کلیدی: آزادی، اسیر جنگی، بردگی، برخورد انسانی، حقوق بین‌الملل، فقه امامیه.

فهرست مطالب

چکیده1

مقدمه2

فصل اول: کلیات

1- کلیات3

1-1- طرح تحقیق3

1-1-1- بیان مسأله3

1-1-2- پرسش‌های تحقیق5

1-1-3- فرضیه‌های تحقیق6

1-1-4- اهداف تحقیق6

1-1-5- سوابق تحقیق6

1-1-6- جنبه نوآوری تحقیق7

1-1-7- روش تحقیق7

1-1-8- محدودیت‌ها و مشکلات8

1-2- مفاهیم8

1-2-1- معنای اسیر جنگی8

1-2-2- منظور از اسیر، در عرف حقوق بین الملل9

1-2-3- اسیر جنگی در اسلام10

1-3- تاریخچه وضعیت اسیر جنگی11

1-3-1- سیر تاریخی اسیر جنگی در قرون وسطی11

1-3-2- حقوق اسیران جنگی در دوران معاصر15

1-3-3- منابع بین الملل حقوق اسیران جنگی17

1-3-4- انگیزههای گرفتن اسیر19

1-4- اصول مرتبط با حقوق اسیر جنگی از منظر فقه اسلام20

1-4-1- اصل رعایت عدالت20

1-4-2- اصل وفای به عهد21

1-4-3- اصل دعوت به اسلام23

1-4-4- اصل مجاهده (جهاد) با کفار25

فصل دوم: حقوق اسیر جنگی در اسلام

2- حقوق اسیر جنگی در اسلام31

2-1- دستورات اخلاقی و انسانی اسلام درباره اسیران31

2-2- اسیر از منظر قرآن کریم33

2-3- انواع اسیر39

2-4- تاریخ بردگی اسیران41

2-5- حقوق اسیران جنگی در اسلام43

2-5-1- رفتار محبت‌آمیز با اسیر44

2-5-2- هزینه زندگی و غذا دادن به اسیر46

2-5-3- رفتار خوب و انسانی و متناسب با شخصیت اسیر48

2-5-4- تهیه وسایل رفت و آمد برای اسیر50

2-5-5- مداوای اسیران مجروح51

2-5-6- عدم جدایی مادر و فرزند اسیر51

2-5-7- اصلاح و تربیت اسیران52

2-5-8- منع اسارت زنان، کودکان و افراد ناتوان53

2-5-9- کارکردن اسیر56

2-5-10- افشای اسرار نظامی57

2-5-11- استفاده از اسیران به عنوان سپر57

2-5-12- شکنجه و مثله کردن اسیران58

2-5-13- آزادی اسیران58

2-5-14- حقوق اسیر، قبل و بعد از پایان جنگ59

2-5-14-1- بررسی نظریه برخی از فقهای مشهور امامیه در خصوص راه‌های پایان اسارت64

2-6- مبادله اسیران جنگی در اسلام66

2-7- امتیازهاى اسلام در مورد اسیران69

2-8- اسارت بغات، راهزنان و مرتدین70

2-9- اسیر مسلمان در دارالحرب71

2-10- موجبات انتهای اسارت73

2-10-1- امانخواهی( پناهندگی)74

2-10-2- قتل اسیران جنگی براساس مصالح مسلمین74

2-10-3- بردگی اسیران جنگی76

2-10-4- آزادی مشروط (با پرداخت فدیه)77

2-10-5- آزادی غیرمشروط (منت نهادن بر اسیر و آزادی وی)78

2-11- روش های برخورد با اسیر جنگی78

2-12- نتیجه فصل84

فصل سوم: جایگاه اسیر جنگی در حقوق بین الملل

3- جایگاه اسیر جنگی در حقوق بین الملل87

3-1- قرارداد ژنو و سیر تاریخی آن87

3-2- سیر تاریخی اهمیت به وضعیت اسرای جنگی89

3-3- نقض حقوق اسیران در جهان امروز92

3-4- محدوده شمول اسیر جنگی94

3-4-1- در مخاصمات مسلحانه بینالمللی94

3-4-2- در مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی95

3-5- حقوق صحنة درگیری یا «معرکه»و حق اسیر گرفتن96

3-6- مفهوم اسیر در کنوانسیون ژنو97

3-7- حقوق بشر و اسرای جنگی98

3-8- آغاز و موجبات اسارت99

3-9- وضعیت حقوقی اسیران جنگی102

3-9-1- رفتار انسانی نسبت به اسیران102

3-9-2- حفظ و نگهداری اسیران103

3-9-3- اعلام مشخصات اسیران103

3-9-4- ممنوعیت کشورها از اجبار اسیران به دادن اطلاعات103

3-9-5- اعلام اسارت به کشور متبوع اسیران104

3-9-6- شرایط زندگی در اردوگاههای اسیران104

3-9-7- اشتغال به کار اسیران104

3-9-8- مصونیت اموال شخصی اسیران105

3-9-9- اعطای کمک‌های مادی به اسیران106

3-9-10- انجام فرائض و مراسم مذهبی اسیران106

3-9-11- مکاتبات اسیران106

3-9-12- منع گروگانگیری اسیران106

3-9-13- اعمال حقوق مدنی از سوی اسیران106

3-9-14- منع اقدامات تلافی‌جویانه نسبت به اسیران107

3-9-15- شکایات اسیران از وضعیت اسارت107

3-9-16- فرار اسیران107

3-9-17- تدابیر انضباطی و کیفری در مورد اسیران جنگی108

3-10- حمایت بینالمللی از اسیران جنگی108

3-10-1- کشور حامی109

3-10-2- کمیته بین‌المللی صلیب سرخ110

3-10-3- نماینده معتمد اسیران110

3-10-4- سازمانهای بینالمللی انسانی وبشر دوستانه110

3-11- پایان اسارت جنگی111

3-11-1- فوت اسیران111

3-11-2- مبادله اسیران111

3-11-3- ضمانت یا قول اسیران112

3-11-4- فرار اسیران112

3-11-5- جراحت و بیماری شدید اسیران113

3-11-6- پایان مخاصمات فعال113

3-12- نتیجه‌گیری فصل115

4- نتیجه‌گیری و پیشنهادات117

4-1- نتیجه گیری117

4-2- پیشنهادات120

فهرست منابع 121