حق تألیف در فقه امامیه و حقوق موضوعه

عنوان پروژه: حق تألیف در فقه امامیه و حقوق موضوعه

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 93

شرح مختصر:

یکی از موضوعاتی که با رشد و توسعه علم و تکنولوژی در جهان امروزی به وجود آمد و به سرعت به یکی از نقاط مورد توجه اندیشمندان مبدل گردید، حق تألیف یا حقوق مربوط به ایجاد آثار فکری و هنری است. شاید مهمترین عامل به وجود آمدن حق مذکور، پدیدة ارتباطات و گسترة دانش مبادلاتی در دنیاست که موجب نقل و انتقال اطلاعات و علوم جوامع مختلف بشری در زمانهای بسیار کوتاه و محدود گردید. شبکة جهانی اینترنت از دو طریق به اهمیت توجه به حق پدیدآوری آثار فکری و هنری دامن زد :

الف ـ تبادل آثار علمی و نظری به وجود آمده در جهان، که لزوماً حقوق پدیدآورندگان در این میان مورد التفات بود.

ب ـ تعرض و سوء استفاده‌‌های متعدد نسب به این حقوق، که دغدغه‌هائی برای پدیدآورندگان به وجود آورده بود.

از این رو نخست در کشورهای توسعه یافته و مهد این پدیدة نوین اطلاعات و اطلاع‌رسانی، و پس از آن در سایر کشورهای دنیا تدوین و تصویب قوانین و مقرراتی در حفظ حقوق و مالکیت معنوی مؤلفین و پدیدآورندگان آثار فکری و هنری آغاز گردید.

در ایران نیز، سالهای اخیر شاهد تصویب مقرراتی در این زمینه شده که البته دارای نقص و کاستیهای متعددی است.

در حقوق اسلام و فقه امامیه از موضوع "حق تألیف" به صورت خاص، احکام و قواعدی در دست نیست اما این مبحث می‌تواند در برخی از ابواب فقهی و تحت عناوینی از قبیل "معاوضه بر حقوق"، "حقوق قابل نقل و انتقال"، "حق مالی" و امثال آن مورد بحث و توجه قرار گیرد.

از این رو در مجموعة حاضر، سعی بر آن داریم که کلیات موضوع و برخی نظرات را با اجمالی از استدلالهای اقامه شده بر آن مورد بررسی قرار دهیم.

فهرست مطالب

مقدمه............................................................ 1

مبحث اول : مفاهیم ................................... 3

ب ـ حق معنوی مؤلف....................................... 4

مبحث دوم : مشروعیت حق مؤلف....................................... 6

مبحث سوم : پیشینه ادواری حق مؤلف................................ 9

الف ـ عهد باستان.......................................... 9

ب ـ قرون وسطی........................................................... 11

ج ـ عصر جدید (قرن شانزدهم و هفدهم).............................. 12

1- ظهور صنعت چاپ............................................... 12

2- دوران رنسانس..................................................... 13

3- دوران قبل از معاصر........................................ 13

مبحث چهارم : حق تألیف در حقوق موضوعه ایران ....................................... 15

مبحث پنجم : حق مؤلف در کنوانسیونهای بین‌المللی........................... 20

مبحث ششم : ماهیت حقوقی مؤلف.......................................... 22

بخش اول: حقوق عرفی........................................ 22

الف ـ نظریه ارتباط حق مؤلف با حقوق کار........................ 22

ب ـ نظریه حق مؤلف حقوق فکری................................... 24

ج ـ نظریه تفکیک................................................ 25

د ـ نظریه وحدت........................................ 26

هـ ـ نظریه حقوق طبیعی............................................. 27

و ـ نظریه حقوق شخصی.................................. 27

ز ـ نظریه حقوق اخلاقی ..................................... 28

مبحث هفتم : حق تألیف در حقوق اسلام ......................................... 31

مبحث هشتم : حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه............................ 43

گفتار نخست : خصوصیات حق معنوی مؤلف................................. 43

الف ـ حق معنوی غیرقابل انتقال است..................................... 43

ب ـ حق معنوی محدود به زمان و مکان نیست.......................... 46

ج ـ قابلیت استناد................................................ 47

گفتار دوم : انواع حقوق معنوی..................................... 49

بخش اول : حق معنوی مؤلف به اعتبار خودش........................................ 49

الف ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف در زمان حیات مؤلف......................... 49

ب ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف بعد از فوت............................................ 52

بخش دوم : حقوق معنوی به اعتبار تألیف................................................. 55

الف ـ حق انتشار................................................................... 55

ب- حق استرداد........................................................................ 58

گفتار سوم : نحوه حمایت از حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی. 60

بخش اول : شرایط حمایت از اثر................................................... 60

الف ـ اصالت ............................................................................. 60

ب ـ مشروعیت ........................................................................... 61

ج ـ ثبت اثر.......................................................................... 61

د ـ اعلان مشخصات................................................................................. 62

بخش دوم : ضمانت اجرای حمایت از حق معنوی مؤلف...................................... 63

الف ـ ضمانت اجرای جزایی.................................................................. 63

1ـ تجاوز به نام و عنوان اثر ........................................................................ 64

2ـ جرم تکثیر و نسخه‌برداری بدون اجازه مؤلف....................................... 65

3ـ تحریف و تغییر اثر.............................................................................. 66

ب ـ ضمانت اجرایی مدنی................................................................... 68

ج ـ درج مفاد حکم در روزنامه....................................................................... 69

د ـ جلوگیری از نشر ........................................................................... 69

بخش سوم : کنوانسیونهای بین‌المللی ................................................................ 74

مبحث اول : کنوانسیونهای بین‌المللی راجع به حق معنوی مؤلف................................. 75

گفتار اول : کنوانسیون برن............................................................... 75

1ـ مقدمه کنوانسیون............................................................................ 77

2ـ مقررات ماهوی.......................................................... 78

3- مقررات ماهوی مربوط به کشورهای در حال توسعه...................................... 80

4- مقررات مربوط به مجمع و امور مربوط به آن............................................. 82

گفتار دوم : کنوانسیون جهانی حقوق مؤلف ژنو.............................................. 83