شهر تهران، زمان و فرهنگ

عنوان پایان نامه: شهر تهران، زمان و فرهنگ

دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران؛ پایان­ نامه کارشناسی انسان­ شناسی

قالب بندی: word

تعداد صفحات: 52

شرح مختصر:

شهر تهران به عنوان پایتخت ایران از لحاظ خصوصیت­ های فضایی-زمانی-مکانی ویژگی­های منحصر به فرد و نیز مشترکی همانند سایر شهرها دارد. تراکم بالای فضایی شهر و ایجاد مشکلاتی از قبیل ترافیک­های سنگین، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و غیره، وضعیت تهران را در میان شهرهای ایران و حتی جهان، در زمره­ی «ترین­ها» قرار داده است. به عنوان مثال، بنابر گزارش ماه آگوست 2013 (مرداد ماه 1392) سایت نامبئو، بزرگ­ترین پایگاه داده­های جمع ­آوری­ شده به کمک کاربران در مورد شهرها و کشورهای جهان، شاخص­های کیفیت زندگی در تهران از وضعیت نامساعدی برخوردارند. با استناد به این گزارش، بر مبنای یک طیف صفر تا صدی (اعداد متمایل به صفر به معنای وضعیت خوب و اعداد متمایل به صد به معنای وضعیت بد است)، شاخص ترافیکی زمان آمد و شد روزانه (از خانه به محل کار) برابر با عدد 61 است که به معنای حجم بالای ترافیک و زمان تلف­ شده در زمان روزمره­ ی زندگی شهری تهران است. در نتیجه­ ی حجم بالای ترافیک روزانه، شاخص آلودگی هوای شهر تهران نیز وضعیت اسفناکی دارد. مقدار این شاخص برابر است با 90.96 که یعنی شهر تهران تنها 10% با آلودگی کامل هوا فاصله دارد. بر اساس همین آمار، ایران رتبه­ی چهارم بالاترین نرخ شاخص­های ترافیکی را پس از سه کشور کنیا، بنگلادش و مصر دارد. سایت نامبئو کلیت شاخص کیفیت زندگی در تهران را که متشکل از شاخص­های قدرت خرید، امنیت، وضعیت بهداشت، قیمت برای مصرف ­کننده، نسبت قیمت مسکن به نرخ درآمد، و دو شاخص مذکور است، برابر با -21.62محاسبه کرده است. اینکه نرخ کلی کیفیت زندگی در شهری مانند تهران عدد منفی 21 باشد، خود گواه وضعیت بغرنج آن شهر در زمینه­ ی تمامی عناصر زندگی شهری است.

از این رو، ما در این تحقیق سعی داریم به بررسی یکی از عناصر بغرنج زندگی شهری در تهران، یعنی عنصر زمان و رابطه­ ی آن با فرهنگ بپردازیم و در این مسیر به تبیین اَشکال گوناگون زمان، تلاقی آن­ها با یکدیگر، مسئله­ ی زمان حمل­ ونقل و زمان تلف ­شده در ترافیک، مسئله ­ی زمان فراغت، کلیشه ­های زمان حاد-اقتصادی­ شده و سرانجام رویکرد فرهنگی به زمان در عوض رویکرد حاد-اقتصادی به آن بپردازیم.

فهرست مطالب:

بخش اول: کلیات

مقدمه و طرح مسئله چیستی زمان و مقوله­ ی «زمان روزمرگی»

بخش دوم: تلاقی اَشکال گوناگون زمان با «زمان روزمرگی» (1)

تعطیلات رسمی و غیررسمی و ساعات کاری

بخش سوم: زمان روزمرگی و مسئله­ ی سفرهای شهری
طرح­های مدیریت زمان تلف­ شده
بخش چهارم: زمان روزمرگی و مسئله­ ی اوقات فراغت
زمان فراغت و زندگی شبانه
بخش پنجم: تلاقی اَشکال گوناگون زمان با زمان روزمرگی (2)
زمان انفجاری
بخش ششم: زمان روزمره و کلیشه­ های زمانِ اقتصادی­ شده
مقابله با زمان اقتصادی­ شده
نتیجه­ گیری
راه­کار برای بهبود معضل تعطیلات و ساعات کاری راه­کار برای مسئله­ ی سفرهای شهری و زمان تلف­ شده راه­کار برای مسئله ­ی اوقات فراغت راه­کار برای مسئله­ ی زمان اقتصادی­ شده
منابع

فهرست جداول و کادرها

جدول 1: تعطیلات رسمی مناسبتی ایران بر حسب مناسبت

جدول 2: تعداد روزهای تعطیل رسمی در ایران به تفکیک مناسبت آن­ها

جدول 3: تعداد کل سفرهای تولیدشده در تهران به تفکیک مناطق 22گانه

جدول 4: وسایل اصلی حمل­ و نقل در تهران

جدول 5: نقشه­ ی خطوط راه ­آهن شهری تهران و حومه- مترو

جدول 6: نقشه­ ی خطوط سامانه­ ی اتوبوس ­های تندرو- BRT

جدول 7: نقشه­ ی محدوده­ ی طرح کنترل ترافیک و طرح زوج و فرد خودرو

کادر 1: وقتی تهران می­ خوابد- گزارشی از زندگی شبانه در تهران

جدول 8: گونه­ شناسی گورویچ از زمان­های اجتماعی

کادر 2: زمان، انضباط کاری و مدرن­ سازی در ترکیه و ایران: برخی ملاحظات تطبیقی

کادر 3: جامعه­ ای که چون ساعت پیش می­رود