پایان نامه ارشد اثربخشی برنامه مداخله ای کودکان طلاق بر بهبود راهبردهای خودکنترلی و سازه های تاب آوری آنان

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه مدل مداخله ای ویژه کودکان طلاق و اندازه گیری اثربخشی

آن بر بهبود راهبردهای خودکنترلی و سازه های تاب آوری آنان انجام شد.

روش: بدین منظور ابتدا پرسشنامه توانمند یهای اجتماع ی -هیجانی و تاب اوری مرل ( 2008 ) روی

130 دانش آموز مقطع ابتدایی با روش تحلیل عاملی، تعیین اعتبار و روایی شد. برای پژوهش اصلی از

جامعه آماری 193 نفری کودکان 8 تا 12 ساله طلاق شهرستان کاشمر در سال 1393 ، گروه نمونه 40

نفری( 23 دختر و 17 پسر) به روش نمونه گیری در دسترس و با حفظ معیارهای ورود به پژوهش

انتخاب شدند و در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. هر دو گروه به پرسشنامه خودکنتر لی ادراک

شده کودکان (هامفری، 2000 ) و پرسشنامه تاب اوری در پی ش آزمون و پ س آزمون و مرحله پیگیری

پاسخ دادند، در این میان 15 جلسه برنامه مداخل های به میزان سه روز در هفته و هر جلسه 45 دقیقه به

طور گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. در پایان، داد ه ها با فنون آماری در چارچوب یک طرح

نیمه آزمایشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافتهها: این برنامه مداخله ای موجب افزایش معنادار نمرات خودکنترلی، خودکنترلی میان فردی،

خودسنجی، تا بآوری، وخودتنظیمی کودکان طلاق شد، این افزایش برای توانمندی اجتماعی

معنادارنشد، در مقابل، این مداخله باعث کاهش نمره همدلی شد.با پیگیری سه ماهه، مشخص شد اثرتمام

تغییرات ماندگار است . همچنین جنسیت کودک در اثربخشی مداخله بی تاثیر شناخته شد ولی جنسیت

والدسرپرست بشرط اینکه مادر باشد توانست بر بهبود نمره تاب آوری اثربگذارد.

نتیجهگیری: زندگی های دور از معنویت، صنعتی و پردغدغه امروز، روزبروز بر تعداد خانو اده های

طلاق می افزاید، و خیل عظیمی از آنان از اثرات منفی ناشی از آن بر کودکان شان واقف نبوده و

شیوه های صحیح برخورد با آنها را نم یدانند. بدون شک چنان چه مداخلاتی از این نوع ارائه شود قطعا

از بروز برخی مشکلات عاطفی و رفتاری در این دسته از کودکان پیشگیری به عمل

خواهد آمد.

کلیدواژهها: برنامه مداخل های ویژه کودکان طلاق، تا بآوری، خودکنترلی

مقدمه

خانواده کارکردهای مختلفی برای اعضای خود، مخ صوصا کودکان دارد؛ مثل احساس تعلق

و دلبستگی، فرهنگ پذیری و اجتماعی شدن، تکوین شخصیت، ارضای نیازهای عاطفی، شک ل گیری

هویت شخصی و جمعی. فرو پاشی خانواده مخصوصا در شکل طلاق در همه این کارکردها اختلال ایجاد

میکند و از آن جا که گروه کودکان، مهمترین مرحله تحولی را طی م یکنند گزینه های مناس بتری برای

.(2014 ، دریافت بیشترین آسیب های طلاق هستند(داهل 1، هانسن 2 و ویگنس 3

ناکامی ها، نیازهای ارض ا نشده، تعارض های شناختی و رفتاری کودکان خانواده های گسسته، پریشان

و ناسازگار، زمینه های لازم بروز جرائم فردی و اجتماعی را مهی ا م یکند(حسینی نثار

و فیوضات، 1390 ). کمک به بهزیستی روانی و کیفیت بخشی به احساس و شناخت این کودکان

از گرفتار شدن آنان در چرخه معیوب تعاملات اجتماعی م یکاهد.

بررسی مطالعات انجام شده درباره اثربخشی برنام ه های گروهی برای کودکان طلاق نشان

میدهد که برخی مداخلات م یتوانند منجر به بهبودهای قابل توجهی در عملکرد کودکان

در زمین ههای مختلف شوند. از بین همه مداخلات، برنامه مداخل ه ای ویژه کودکان طلاق 4

.(2008 ، توانسته است بیشترین پیشینه و حمایت تجربی را از آن خود کند(گریچ 5 و فینچام 6

این برنامه یک برنامه مداخل های 15 جلس ه ای است که بر عوامل حمایتی مرتبط با به زیستی

در کودکان بعد از طلاق تمرکز دارد و اساسا بر بهبود توانایی کودک برای مقابله با استرسهای مربوط به

طلاق طراحی میشود، به این صورت که محیط گروهی حمایتگری را برای یادگیری و تمرین مهار ت ها

ایجاد میکند. این برنامه که یکی از موفقترین برنام ههای کودک محور در رابطه با طلاق برای کودکان سن

تعداد صفحات 297 pdf

فهرستمطالب

عنوانصفحه

چکیده 1

مقدمه 2

فصلاول: کلیاتپژوهش

1 1 بیان مساله 5

1 2 اهمیت و ضرورت پژوهش 7

1 3 هد فها، سوال و فرضیه ها 9

1-3-1 هد ف کلی9

2-3-1 هد فهای ویژه 9

3-3-1 فرضیه های پژوهش 10

1 4 متغیرها، مفاهیم و ساز هها 10

1 4 1 تعیین و نامگذاری متغیرها، نقش متغیرها 11

1 5 تعریف های مفهومی و عملیاتی متغیرها 13

1 5 1 تعریف های مفهومی 13

1 5 2تعریف های عملیاتی 14

فصلدوم: پیشینهوادبیاتپژوهش

مقدمه16

بخش اول: پایگاه نظری موضوع( بنیادها، دیدگاه ها و مفاهیم18

2 1 تبیین پدیده طلاق 18

1-1-2 مراحل شناختی-هیجانی بعد از طلاق 19

2-1-2 طلاق در نگاه دین اسلام 20

3-1-2 مبانی نظری 20

1-3-1-2 نظریه رشد روانی – اجتماعی اریکسون 20

2-3-1-2 نظریه دلبستگی جان بالبی 21

3-3-1-2 دیدگاه سلیگمن 22

2 1 4 عوامل موثر در وقوع طلاق 22

2 1 5 تغییرات پس از طلاق 25

6-1-2 پیامدهای طلاق در بعد خانواده 29

7-1-2 طلاق از نظر کودکان 30

8-1-2 واکنش کودکان نسبت به طلاق والدینشان34

1-8-1-2 نوزادان و کودکان پیش دبستانی 35

2-8-1-2 کودکان سن مدرسه ( 6تا 11 سال ) 37

3-8-1-2 نوجوانی اول ( 12 تا 14 سال) 39

4-8-1-2 نوجوانان ( 15 تا 18 سال) 40

5-8-1-2 جوانان ( 18 سال به بالا ) 42

6-8-1-2 بزرگسالی 43

9-1-2 اثرات طلاق بر کودکان 44

10 تأثیرات متفاوت طلاق بر دختران و پسران 55 - 1 -2

11-1-2 تفاوتهای کودکان در پاسخ به طلاق و مقوله سازگاری 56

12-1-2 عوامل مرتبط با سازگاری پس از طلاق 58

1-12-1-2 عوامل قابل تغییر مرتبط با سازگاری کودکان پس از طلاق 60

2-12-1-2 عوامل قابل تغییر مرتبط با سازگاری کودکان پس از طلاق 63

13-1-2 تعامل والد - کودک و تاثیرات پدیده طلاق برآن 65

14-1-2 پایا ندادن به فرایند طلاق 66

2-2 خودکنترلی و ساز ههای شناختی آن 67

2 2 1 تعریف های متنوعی از خود کنترلی67

2-2-2 ابعاد شناختی – هیجانی خودکنترلی 68

3-2-2 نقش و ضرورت خود کنترلی 70

4-2-2 آموزش و تقویت خودکنترلی 71

5-2-2 خودکنترلی از نگاه دین 71

6-2-2 خودکنترلی در علوم گوناگون 72

7-2-2 رابطه متقابل خودکنترلی با ابعاد دیگر شخصیت 74

8-2-2 پژوه شهایی در قلمرو طلاق و خودکنترلی 82

3-2 تاب آوری 85

1-3-2 تاب آوری خانواده و مدل های شناختی- رفتاری و مداخل های 88

2 3 2 عناصر عمده و مشترک نظریه های تاب آوری خانواده در بحران 89

2 3 3 مدل های تاب آوری 92

4-3-2 سه موقعیت اصلی تاب آوری 94

5-3-2 کانون تاب آوری 95

6-3-2 ویژگی های تاب آوری 96

2 3 7 چه تفاوتی بین کنار آمدن و تاب آوری وجود دارد ؟ 99

8-3-2 شش زمینه تاب آوری 101

9-3-2 ویژگی های افراد تاب آور 101

10-3-2 زیرمقیا سهای تاب آوری 108

ط

1-10-3-2 توانمندی اجتماعی 108

2-10-3-2 خودتنظیمی هیجانی 109

3-10-3-2 مسئولیت پذیری 110

4-10-3-2 همدلی111

11-3-2 طلاق والدین و تاب آوری کودکان 111

12-3-2 منابع تاب آوری در فرایند طلاق117

13-3-2 فاکتورهای حمایتی و تاب آوری کودکان طلاق 118

14-3-2 سیستمهای حمایت اجتماعی فراخانوادگی برای تاب آوری کودکان طلاق 119

15-3-2 آموزش و افزایش تابآوری و برنامه های افزایش آن 121

16-3-2 نگاهی اجمالی به پژوه شهایی در قلمرو تاب آوری 123

4-2 برنامه های مداخله ای برای کودکان طلاق 125

هدفهای برنامه

ملاحظات کلی در رابطه با اجرای برنامه

مطالعات انجام شده پیرامون اثر بخشی برنامه

1-6-2 پژوه شهای داخلی 139

فصلسوم: روشوطرحپژوهش

مقدمه 145

1-3 روش پژوهش 146

2-3 ابزار پژوهش 148

3-3 تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه تاب آوری 152

4-3 شیوه اجرای پژوهش 153

5-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها در چهارچوب طرح پژوهش 154

6-3 قلمرو تحقیق( زمانی، مکانی، موضوعی

7-3 ملاحظات اخلاقی پژوهش 155

8-3 تکمیلی 156

مقیاس سنجش عقاید کودکان درباره طلاق

فرم ارزیابی والدین

فرم ارزیابی رهبر گروه

فصلچهارم: تجزیهوتحلیلدادهها

مقدمه 160

1-4 تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه161

2-4 آمار توصیفی و اطلاعات جمعیت شناختی 170

مقدمه 190

فصلپنجم: نتیجهگیریوبحث

1-5 مروری بر مساله، پیشینه، هد فها، چارچوب پژوهش انجا مشده 192

2-5 بیان مختصر یافت هها 193

3-5 نتیجه، بحث، تبیین و تفسیر یافت هها به تفکیک فرضیه ها 194

5 4 موانع و محدودیت ها207

5 5 پیشنهادها 209

6-5 جمع بندی و نتیج هگیری نهایی 211

فهرست منابع 213

پیوست ها .

این پایان نامه به صورت pdfمی باشد