تحقیق صفات ثبوتی و سلبی خداوند

صفات ثبوتی و سلبی خداوند در یک تقسیم بندی صفات خداوند به دو قسم تقسیم می شوند :اول - صفات ثبوتیه، جمالیه :هرگاه صفت، بگونه ای باشد که برای موصوف اش (خداوند) جمال و کمالی را ثابت کند و به واقعیتی در ذات موصوف اش (خداوند) اشاره کند صفت ثبوتی نام دارد مانند عالم، قادر و وحی .دوم - صفات سلبیه، جلالیه :هرگاه صفت، بگونه ای باشد که نقص و کاستی را از موصوف (خداوند) نفی کند، صفت سلبی نامدارد مانند مرکب نبودن، جاهل نبودن و شریک نداشتن آیه ذیل هم این دو صفت (ثبوتی و سلبی) را بخداوند نسبت می دهد: "تبارک اسم ربک ذی الجلال والاکرام" صفت جلال یعنی خداوند از مشابهت و مماثلت و دیگر صفات نقص، پاک و منزه است وصفت اکرام یعنی خداوند به صفات علیا متصف و متجمل است. پس صفت ثبوتی یعنی اثبات کمال برای خداوند، صفت سلبی یعنی نفی و سلب نقص، صفات سلبی به سلبِ سلب کمال بر می گردد. پس اینکه می گوئیم خدا جاهل نیست یعنی سلب می کنیم نفی علم را که معنای آن اثبات و ایجاب علممی شودبرای خداوند در قرآن اسماء و صفات زیادی ذکر شده و صفات متعددی نفی شده استالبته می شود تمام صفات سلبی خدا را به یک صفت برگردانید )سلب امکان( و تمام صفات ثبوتی را بهیک صفت (وجوب الوجود، وجود متأکد) برگدانید.صفات باری صفات در باری تعالی بسیط است و در ممکنات مرکب ، یعنی هنگامی که گویند باری تعالی عالم ،قادر، مرید... است نفس علم و اراده و قدرت را صفت نامند، اما در ممکنات صفت ، ثبوت عرضی هر گاه صفت باری تعالی باشد مقصود نفس علم است که با ذات او « عالم » است برای ذات ، مثلاًمتحد میباشد و هر گاه صفت انسان بود معنی آن ذاتی است که علم برای آن ثابت میباشد و همچنیناست در قادر و... و بعبارت دیگر صفات باری تعالی از نفس ذات منتزع است و ذات وی برای انتزاع این صفات کافی است و نیازی به عروض امری زائد ندارد لیکن در ممکنات نفس ذات در انتزاعصفات کافی نیست بلکه امری زائد بر ذات است که مصحح انتزاع صفت می باشد مثلاً عروض علم برذات زید مصحح انتزاع صفت عالم برای زید است . تلخیص از مبدء و معاد ملا صدرا.فرق اسم و صفت : اضافه ذات باری تعالی را به یکی از صفات عامه یا خاصه وی اسم گویند مثلاًاضافه ذات او به صفت عامه رحمت اسم رحمان و اضافه آن به صفت خاصه رحمت اسم رحیم است ،پس اسمااللّه مرکب اند نه بسیط. اما این ترکیب موجب ترکیب ذات واجب نیست . لکن در ممکناتاسم را بنامهای ذات گویند و صفت را به ثبوت امری برای ذات ، مثلاً زید راکه نام ذات است اسم گویند و عالم را که نام ثبوت علم برای ذات است صفت نامند.