در این پروژه به بررسی مسکن ایرانی با توجه به هرم مزلو در ادوار گذشته از دوره سنگی تا دوره پهلوی پرداخته شده است.
انواع پلان در تپه زاغه:
1- خانه هایی با بیش از یک فضای روباز که متعلق به خانوارهای با پایه اقتشاد دامداری بوده.
2- خانه هایی با بیش از یک واخد مسقف برای خانوارهای با پایه اقتصاد کشاورزی بوده اند.
3- خانه های دارای فضای مسکونی، دامی و انبار کشاورزی برای خانوارهایی با پایه اقتصاد دامداری و کشاورزی.
4- خانه هایی کوچک با یک اتاق نشیمن و یک انباری کوچک و خیاط برای خانوارهایی که از طریق کار کردن برای سایر گروه ها امرار معاش می کردند.
معماری ماد
در حدود هزاره اول پیش از میلاد بود که گروههایی از اقوام آریایی به ایران مهاجرت کردند یا به تعبیر دیگر مادها و پارسها در نیمه دوم قرن نهم پیش از میلاد در تاریخ ظاهر گردیدند. مادها در بدو ورود به ایران در شرق دریاچه ارومیه ، در سرزمینی به نام «مادای /آمادای» ساکن شدند.
بررسی هنر ماد با کمبود مدارک موجود، کار سهل و آسان نیست ، قطعآ مادها هم مانند اسلاف خویش برخوردار از آثار معماری قابل بحثی بوده اند. مؤید این مطلب آثار بدست آمده از کاوشهای باستان شناسی تپه هگمتانه و همچنین معماری صخره ای است که از آنها به جای مانده است. بر همین اساس معماری مادی را در دو بخش بررسی می کنیم.
الف : معماری صخره ای ب: آثار معمولی ( آزاد)
فهرست:
دوره سنگ
بنای بررسی شده : تپه زاغه
دوره سنگ
بنای بررسی شده : تپه حسنلو
دوره اورارتو
بنای بررسی شده : مسکن اورارتو
دوره ماد
بنای بررسی شده : فخریکا و دکان داوود
دوره ماد
بنای بررسی شده : تپه باباجان
دوره ماد
بنای بررسی شده : تپه نوشیجان
دوره هخامنشی
بنای بررسی شده : خانه مسکونی هخامنشی
دوره هخامنشی
بنای بررسی شده : خانه مسکونی هخامنشی
دوره پارسی
بنای بررسی شده : کاخ فیروزآباد
دوره صفویه
بنای بررسی شده : خانه داوید
دوره صفویه
بنای بررسی شده : کاخ چهل ستون
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : خانه مستوفی
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : خانه لباف
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : خانه نواب رضوی
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : شمس العماره
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : عمارت مسعودیه
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : خانه مدرس
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : خانه
دوره قاجاریه
بنای بررسی شده : خانه
دوره پهلوی
بنای بررسی شده : خانه باقری ها
فایل پاورپوینت بررسی مسکن ایرانی با توجه به هرم مزلو | شامل 137 اسلاید
(تصویر اسلایدهای پروژه معماری)
مسجد جامع تجربیات معماری سیزده قرن تاریخ شهر اصفهان را در بردارد و به همین لحاظ میتوان کلیه سبکهای تاریخ معماری ایران را در آن شناسائی نمود. ایجاد انواع جرزها و ستونهای آجری – طاق و چشمه های پوششی – ایوانها و گنبدهای عظیم ورودیها و سردربهای گوناگون در ترکیب کلی مجموعه ای را تشکیل میدهد که میتوان به آن دائره المعارف معماری ایران اطلاق نمود.
از آن گذشته با تحولاتیکه در قرن پنجم هجری – دوازدهم میلادی – در آن بوجود آمد مسجد شبستانی قبلی به مسجد چهار ایوانی تبدیل گردید و این شیوه جدید نام طرح مسجد ایرانی را بخود منسوب نمود و ار آن دوره اکثر مساجد جامع شهرهای بزرگ ایران با همین سبک چهار ایوانی ساخته شدند و حتی در بعضی از مساجد موجود از قبل نیز تغییراتی ایجاد نمودند تا به مسجد چهار ایوانه تبدیل گردد و این الگو حتی به سرزمینهای مسلمان نشین خارج از ایران نیز تسری پیدا نمود. بنابراین عمده ترین ارزش معماری مسجد جامع اصفهان آن است که نقش الگوی پیش آهنگ در تاریخ معماری ایران را ایفا نموده است.
فهرست:
مقدمه
موقعیت مسجد جامع در شهر اصفهان
خلاصه معرفی اصفهان
مشخصات بنا
ارزشهای معماری
سازه های ساختاری و تکنولوژیک مسجد
ارزشهای تزئینی
کتیبه ها و لوحه های تاریخی مسجد
ارتباط مسجد با شخصیتهای مهم تاریخی
تاثیرات مسجد در روند شکل گیری و شهر سازی شهر اصفهان
مقایسه تحلیلی بنای مسجد جامع اصفهان با مساجد دیگر
اصالت مسجد
نتیجه گیری
شرح و معرفی بنا
معرفی مسجد جامع اصفهان
مرحله اول - قرن دوم هجری سال 156
مرحله دوم - قرن سوم هجری سال 226
مرحله سوم - قرن چهارم هجری سالهای 324 الی 442
اقدامات دوره سلجوقی
مرحله چها رم - قرن پنجم و ششم هجری قمری سالهای 443 تا 590
گنبد جنوبی مشهور به خواجه نظام الملک
قرن پنجم هجری – قرن یازدهم میلادی
گنبد شمالی معروف به تاج الملک
قرن پنجم هجری – یازدهم میلادی
ایوان شمالی – معروف به صفه درویش
قرن ششم هجری – دوازدهم میلادی با الحاقات قرون سیزدهم و چهاردهم
ایوان جنوبی معروف به ایوان صاحب
قرن ششم هجری – دوازدهم میلادی – با انجام تعمیرات تا قرن هفدهم میلادی
ایوان شرقی معروف به صفه شاگرد
قرن ششم هجری – دوازدهم میلادی – با تغییرات انجام شده تا قرن هیجدهم
ایوان غربی معروف به صفه استاد
قرن ششم هجری – دوازدهم میلادی با تغییرات ایجاد شده تا قرن هیجدهم
توسعه بخش جنوب شرقی مسجد مشهور به کتابخانه سلجوقی
قرن ششم هجری – دوازدهم میلادی
اقدامات دوره ایلخانی – تالار یا نمازخانه الجایتو
اقدامات دوره مظفری
مسجد مصلی و شبستان بیت الشعاء
اقدامات دوره تیموریان
توسعه مسجد و ایجاد شبستان در جبهه جنوب غربی مسجد
اقدامات دوره صفوی
منطقه جنوب غربی مسجد جامع ( شبستان موصوف به صفوی)
اصلاحات و تعمیرات داخلی
عملیات داخل مدرسه مظفری در شرق مسجد
مقبره علامه مجلسی در جبهه شمال غربی مسجد
احداث شبستان زمستانی
اقدامات دوره قاجار
اقدامات مرمتی دوره های اخیر
مطالعات و کاوشهای باستانشناسی در مسجد جامع اصفهان
ورودیهای مختلف مسجد
وضعیت کنونی مسجد
گزارشات قبلی
منابع
فایل ورد مسجد جامع اصفهان | شامل 57 صفحه
(تصویر اسلایدهای پروژه معماری)
از دیرباز تناسبات در معماری ایران و جهان نقش بسزایی داشته که حتی می توان آن را در برخی از معماری ها رکن و پایه دانست.
استفاده از ریاضیات و هندسه برای ایجاد تناسبات و هماهنگی در بنا یکی از کارهایی بود که معماران گذشته در پی تلاش های فراوان بدان دست یافتند . این علوم به همراه علوم نظری دیگراز جمله زیبایی شناسی ، ایستایی و غیره وسیله هایی برای خلق آثار ماندگار در جهان بودند.
معماری ایرانی از یونانی ها ورومی ها ومعماری اشان ( هرچند باارزش ) در بسیاری از زمینه ها گوی سبقت را ربوده بود ودانشمندان معماران ایرانی در این زمینه ( تناسب ومدول) تناسبی به نام پیمون را به کمک هندسه و ابزار دیگر برای طراحی هرچه بهتر بناهای مورد نظر ایجاد کردند.
اما در حال حاضر شاید کمتر کسی به نام تناسبات ایرانی را بداند و برعکس اکثر افراد اهل فن نام مدول و تناسبات طلائی کلاسیک یونان را شنیده اند.
در این مقاله هرچند ناقص به ارتباط تناسب و پیوند و اختلاف با مدول یونان می پردازیم.
کلید واژه :
معماری ، تناسب ، مقیاس ، پیمون ، مدول .
فایل ورد تناسبات در معماری ایران | شامل 15 صفحه
(تصویر صفحات پروژه معماری)
مجموعه ۴ مقاله تخصصی فارسی مهندسی معماری مجموعه ای از مقالات ویژه و تخصصی معماری است که بدون شک به عنوان منابعی گرانبها در تحقیقات و پژوهش های تخصصی دانشجویان مهندسی معماری کاربرد ویژه ای دارند.
فهرست هر یک از این مقالات همراه با هدف از انجام هر پژوهش ارائه شده اند تا پیش زمینه ای از آن پروژه جهت استفاده بهتر دانشجویان ارائه شده باشد.
عنوان تحقیق: معماری مساجد
فرمت فایل: word
تعداد صفحات: 107
شرح مختصر:
در میان اندامهای درون شهری هر شهر و روستا، نیایشگاه همیشه جای ویژه خود را داشته و دارد و از اندامهای دیگر نمایان تر و چشمگیرتر است و از اینروست که همه جا در دل آبادی جای گرفته است.(1)
نیاشگاه چون بزرگترین ساختمان آبادی بوده در آغاز نیازی بدان نداشته که نشانی ویژه داشته باشد و خود بخود نگاه هر گذرندهای را بسوی خود میکشیده اما پس از گسترش آبادی نخست با افراشتن درگاهها و نهادن ماهرخ و توق بر بلندترین جای آن و سپس با ساختن میل و برج و مناره در کنار و نزدیک آن باشندگان آبادی و گذریان بیگانه را به نیایشگاه راهنمائی میکردند. مسجد بر دیگر نیایشگاهها همان برتری را داشته که اسلام بر دیگر کیشها و چنان خوب بوده و هست که آذینها را میآراید و نیازی بستایش ندارد و ما در اینجا تنها میگوئیم که چگونه بوده و چگونه شده است(اگر بتوانیم). هنر اسلامی( بویژه معماری آن) بر پنچ پایه مردم واری، خودبسندگی، پرهیز از بیهودگی، بهرهگیری از پیمون(مدول) و نیارش (اساتیک) و درون گرائی نهاده و بی آنکه خواسته باشیم خود سنائی کنیم هنرمندان مسلمان ایران بیش از دیگران بدانها پای بند بودهاند.
نخستین مسجدی که بدست پیامبر بزرگوار ما با همکاری یاران گرامیش در مدینه ساخته شد همیشه برگیره و الگوی مسجدهای بیشمار و گوناگونی بوده است که بدست هنرمندان تردست ما در سراسر ایران زمین(و هر جا که فرهنگ اسلامی ایران فرمان میرانده) بنیاد شده است.
بهمین آفریده و واپسین فرستاده پروردگار (که بر وی و خاندان پاکش درود باد) چون مدینه را با فروغ ایزدی خود روشن ساخت یاران خویش را فرمود تا برای بنیاد مسجدی در خور که پذیرای گروندگان باشد دل نزدیکترین کوهپایه را بشکافند و سنگهای آنرا بشکنند و پستای ساختمان را فراهم آورند آنگاه با دست گرامی خود پارههای لاشه سنگ را (خشکه و بی آژند) بر هم میانبود تا دیوار شبستان با افراز اندکی بلندتر از بالای مرد بلند بالا برافراشته شد(چنانکه نیای نامدارش ابراهیم (ع) در ساختمان خانه خدا کرده بود که بگفته میبدی اسمعیل ساخت (مصالح) بر دست پدر مینهاد و وی (ابراهیم) ساختها برهم میانبود. . . و چون پهناو درازای شبستان بیش از آن بود که فرسبهای چوبین بتوانند آسمانه آنرا یکسره و دیوار بدیوار بپوشانند(2) ستون یا دیرکی از تنه خرما بنی خشکیده در میان آن بر پای ساختند و فرسبها و تیرها و تیرچهها را (که گمان میرود آنها نیز از خرما بن یاشاید از پده یا غربه (سپیدار و کبودار)، که نزدیکهای مدینه کم و بیش میروینده بوده است) بر آن نهادند و روی آنها را بجای فدره (دوخ و بوریای ویژه پوشش) با شوره نی و پیز و آنگاه با پوست چهار پایان پوشاندند و بدینگونه خانه خدا بسیار آشنا و همانند خانه بندگان خدا ساخته شد و همین آموزشی آسمانی و بسیار ارجمند برای هنرمندان مسلمان بود که تا بتوانند از ساختمایههای بوم آورد و ایذری( چیزی که در جای ساختمان بدست میآید) بهرهگیری و بهرچه که در دسترس دارند بسنده کنند و پیرامون نو آوریهای بیهوده نگردند (و دیدم که چنین هم کردند)
پروردگار جهان فرموده است والله جعل لکم من بیوتکم سکنا و جعل لکم من جلودالانعام بیوتا تستحفوتها یوم اقامتکم ومن اصوافها و اویارها و اشعارها اثائا و متا عا الی حین
(انخل80)
در کنار شبستان زیستگاه ساده و بیپیرایهای برای یاران پاکباز و سالوکان تهیدست که یکدم بر دوری پیامبر خدا شکیبا نبودند ساخته شد و پیشگاه سر گشاده شبستان نیز هموار و با باروئی کوتاه از کوچه و گذری که پیرامون مسجد میگشت جدا گردید.
همین ساختمان مردم وار و بی پیرایه چند سالی پس از پایان کار (شاید کمتر از نیم سده) در سرزمینی بسیار دور از مدینه بر گیره معماری نو مسلمان شد که در پهره یا فهرج (یکی از چهار شهر آنروز یزید) با بهرهگیری از آنچه در دسترس داشت خدا خانهای برای همشهریان خود بنیاد کرد که خوشبختانه تا کنون از آسیب و ویرانی و دستکاری بر کنار مانده است.
این مسجد ساده اما با شکوه دارای شبستانی است با پنج کوچه (دهانه) و یک رده پیلیا(ستون و جزر ستبر) و چهار ایوانچه یا چفته و دو راهرو و کناری که ایوانچهها را بشبستان میپیوندد و سر پوشیدههای آن گرد سرائی کوچک سر گشاده را گرفته و دو گرمخانه(شبستان زمستانی) کشیده که هر دو براهروها پیوسته و دربندی که در آیگاه مسجد است و در کنار آن (وجدا از ساختمان مسجد) سرای کوچکی استکه شاید برای پیشنماز یا نگهبان ساخته شده باشد(این سرا دستکاری شده و چهره نخستین خود را ندارد) پیرامون مسجد کوچه و گذر و ساباط و میدانچه است و ساختمان دیگری بآن چسبیده است.
دیوار مسجد مدینه از سنگ لاشه، آسمانه آن تیرپوش و تخت بوده اما در فهرج که نه سنگی و نه چوبی در دسترس بوده ناگزیر دیوارهای مسجدش از چینه و خشت و خام و پوشش آن سغ(طاق پوش) میباشد و جز در لبهی رخبام خشت پخته در آن بکار نرفته است. پوشش کوچههای شبستان طاق اهنگ(3) بیزتند(4) بیزکند(5) و ایوانچهها(چفتهها) کنه پوش (نیم گنبد) است و کف شبستان بجای خشت پخته لوئینه است.
در معماری ایرانی هر گاه چند کوچه طاق پوش در کنار هم جای میگیرد دهانه کوچه میانی یا میان وار بیش از کوچههای دیگر است و از دهانه بر وارها یا کوچههای دیگر کم کم کاسته میشود و کوچه کناری که طاق آن روی دیوار پرت (دیواری که پشت آن آزاد است) مینشیند کمترین دهانه را دارد تا از رانش طاق کم کم کاسته شود و دیوار پرت را نیاندازد نا گزیر نمای میانوار که بر روی سرای سر گشاده باز میشود پردهانهتر و بلندتر میشود و ازمردم واری آن میکاهد. معمار هنرمند مسجد فهرج برای پیشگیری از این کاستی در کنار دو جرز میانوار پلیکهای(6) نغزی افزوده تا در دهانهها یکسان نماید(این نغز کاری یکصد سال پس از آن در تاریخانه دامغان رها شده). کار بهره گیری از ساختمایههای بوم آورد در این مسجد بدانجا کشیده است که بجای کاه در کاهگل(که شاید در فهرج کمیاب بوده) ژاژ(خاشتر- آدور) آسیا شده بکار بردهاند و همین کار اندودها را از آسیب موریانه برکنار داشته است.
اینکه نخست از مسجد جامع فهرج یاد کردیم ازاینروست که از آغاز برای مسجد ساخته شده و دستکاری و کست افزود چشمگیری در آن نشده که چهره نخستین را دگرگون کند و گرنه در شهرهای دیگر ایران که مردمش پیش از فهرجیان بدین خدا گرویدهاند ناگزیر از ساختمانهای پابرجا (یا نیمه ویرانی که باز سازی شده) برای نماز و نیایش پروردگار یکتا بهره گرفتهاند.
مسجد یزد خواست، جامع بروجرد، مسجد سرکوچه محمدیه نائین(که نخستین، آتشکدهی پا بر جا و دومی آتشگاهی نیمه ویران و سومی گیری یا ایوان و چهارمی مهرابه بوده نمونههای خوبی برای این بهرهگیری شایسته از ساختمانهای رها شده، هستند(7)، هر چند مسجد شدن آنها دیرگاهی پس از ساختمان مسجد جامع فهرج انجام گردیده است)، با اینکه از آغاز سده سوم هجری و با گسترش شهرها و روستاها مسجدهای با شکوه و بزرگی در بیشتر شهرها(با تهرنگ شبستانی بو مسلمی) بنیاد گردید اما هرگز گنبدخانه و ایوان(یاپیشان) و سر پوشیدههای کشیده(طنبی) که با دگرگونی و کست افزود آتشکدهها و گیریها و مهرایهها پدید آمده بود کنار گذاشته نشد و یا پیوستن شبستانهای چهلستون کم کم هریک از آنها جای خود رادر مسجدهای ایرانی پیدا کرد و چون یکی از اندامهای مسجد پا بر جا ماند گنبدخانه و چهار طاقی با زمینه چهارم برهم اندازه و گوشههای راست تهرنگ شایسته و در خوری برای برگزاری نماز داشت که تنها میبایست دهانه روبروی قبله آنرا بهبندند.
فهرست مطالب
-مقدمه
-مسجد و مدرسه شهید مطهری ( سپهسالار)
-مسجد (شاه سابق) امام خمینی تهران
-مسجد جامع (عتیق) تهران
-منابع و مأخذ