تحقیق سوره لقمان

سوره لقمان مقدمه این سوره در مکه نازل شده و داراى 34 آیه است محتواى سوره لقمان مشهور و معروف میان مفسران این است که این سوره در مکه نازل شده گر چه بعضى مانند شیخ طوسى در تبیان ، اندکى از آیات این سوره را مانند آیه چهارم که سخن از نمازو زکات مى گوید، و یا مانند فخر رازى که علاوه بر این آیه آیه 27 را که از علم وسیع پروردگار بحث مى کند استثناء کرده اند، ولى دلیل روشنى براى این استثناها وجود ندارد،چرا که نماز و زکات (البته زکات به صورت کلى ) در مکه نیز وجود داشته است ، وداستان شرح وسعت علم پروردگار نیز چیزى نیست که نشانه مدنى بودن در آن باشد.بنابراین سوره لقمان به حکم مکى بودن مشتمل بر محتواى عمومى سوره هاى مکى است ،یعنى پیرامون عقاید اساسى اسلامى مخصوصا مبدء و معاد و همچنین نبوت بحث مى کند.به طور کلى محتواى این سوره در پنج بخش خلاصه مى شود:بخش اول بعد از ذکر حروف مقطعه اشاره به عظمت قرآن و هدایت و رحمت بودن آن براى مؤ منانى که واجد صفات ویژه هستند مى کند، و در نقطه مقابل ، سخن از کسانى مى گوید که در برابر این آیات آنچنان سرسختى و لجاجت نشان مى دهند که گوئى2گوشهایشان کر است ، علاوه بر این سعى دارند با ایجاد سرگرمیهاى ناسالم دیگران را نیزاز قرآن منحرف نمایند.بخش دوم از نشانه هاى خدا در آفرینش آسمان و بر پا داشتن آن بدون هیچگونه ستون ، وآفرینش کوهها در زمین ، و جنبندگان مختلف ، و نزول بارانو پرورش گیاهان سخن مى گوید.بخش سوم به همین مناسبت قسمتى از سخنان حکمت آمیز لقمان آن مرد الهى را به هنگاماندرز فرزندش نقل مى کند که از توحید و مبارزه با شرک شروع شده ، و با توصیه بهنیکى کردن به پدر و مادر، و نماز، و امر به معروف و نهى از منکر، و شکیبائى در برابرحوادث سخت ، و خوشروئى با مردم ، و تواضع و فروتنى و اعتدال در امور پایان مى یابد.در بخش چهارم بار دیگر به دلائل توحید باز مى گردد، و سخن از تسخیر آسمان و زمینو نعمتهاى وافر پروردگار و نکوهش از منطق بت پرستانى که تنها بر اساس تقلید از نیاکاندر این وادى گمراهى افتادند، سخن مى گوید، و از آنها بر مساءله خالقیت پروردگار کهپایه عبودیت او است اقرار مى گیرد.