تحقیق قالب های شعری
قالب های شعری
قالب های کهن:
نظور از قالب یک شعر، شکل آرایش مصراعها و نظام قافیه آرایی آن است. شعر به مفهوم عام
خود نه در تعریف می گنجد و نه در قالب، ولی هم چنان که پیشتر و در بحث قوانین هم
دیدیم، شاعران و مخاطبان آنها، به مرور زمان به تفاهم هایی رسیده اند و بدون این که در این
تفاهم مجبور باشند، شکلهایی خاص را در مصراع بندی و قافیه آرایی شعر به رسمیت شناخته
اند .
به این ترتیب در طول تاریخ، چند قالب پدید آمده و شاعران کهن ما کمتر از محدوده این
قالبها خارج شده اند. فقط در قرن اخیر، یک تحول جهش وار داشته ایم که اصول حاکم بر
قالبهای شعر را تا حد زیادی دستخوش تغییر کرده است .
در قالبهای کهن، شعر از تعدادی مصراع هموزن تشکیل می شود. موسیقی کناری نیز
همواره وجود دارد و تابع نظم خاصی است .
هر قالب، فقط به وسیله نظام قافیه آرایی خویش مشخّص می شود و وزن در این میان نقش
چندانی ندارد. از میان بی نهایت شکلی که می توان برای قافیه آرایی تعدادی مصراع داشت،
فقط حدود ده دوازده شکل باب طبع شاعران فارسی قرار گرفته و به این ترتیب، ده دوازده
قالب شعری رایج را پدید آورده است که بدان ها اشاره می کنیم
.
بیت چهارپاره
قطعه مسمط
غزل ترجیع بند
قصیده مستزاد
مثنوی بحر طویل
دیگر شکلهای
کهن
رباعی و دوبیتی
قالب های نوین:
