بررسی آثار فقهی تاثیر اعسار زوج بر حق حبس زوجه

مطابق ماده 1085 ق.م زوجه حق دارد از تمکین خودداری کند تا مهر خود را وصول نماید. از این حق زوجه در ادبیات فقهی وحقوقی به حق حبس یاد شده است. به موجب این حق، زوجه می تواند از عمل به وظایف زناشویی خودداری نماید و از این طریق زوج را در پرداخت مهر تحت فشار بگذارد. از دیرباز مراجع قضایی دادگستری در خصوص شمول ماده ی 1085 قانون مدنی از حیث دامنه ی حبس حق حبس زوجه اختلاف داشتند. گروهی حق حبس را تنها به امتناع از تمکین خاص منحصر کرده و برخی، آن را مشتمل بر حق زوجه در خودداری از تمکین خاص و عام می دانستند. تفاوت دیدگاه ها و صدور برخی آراء متفاوت در این خصوص، سرانجام به صدور رأی وحدت رویه از سوی هیأت عمومی دیوان عالی کشور منجر شد. به موجب این رأی، مراد از حق حبس در ماده ی 1085 ، حق امتناع زوجه از تمامی وظایف زوجیت (حق امتناع از تمکین عام) می باشد. از ظاهر ماده ی 1085 قانون مدنی و تصریح نظریه ی اداره حقوقی قوه قضائیه و رأی وحدت رویه ی دیوان عالی کشور و فتاوای برخی از فقهای معاصر استنباط می شود که اعسار زوج تأثیری بر حق حبس زوجه ندارد و حق حبس حتی با حکم به تقسیط مهریه باقی خواهد بود، درحالی که به نظر می رسد سقوط حق زوجه در فرض تقسیط مهر از سوی دادگاه با قواعد انصاف و عدل، و مذاق شریعت بیشتر سازگار است. از این رو در این نوشتار بر آن شدیم تا با بررسی مقررات قانون مدنی در خصوص حق حبس زوجه و تطبیق آن با مبانی فقهی، تاثیر اعسار زوج بر حق حبس زوجه را بررسی نماییم . روش این پژوهش توصیفی
و تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای می باشد.