در سالهای اخیر، رشته حسابداری مدیریت پیشرفتهای قابل توجهی در توسعه تکنیکهای حسابداری و اعمال کنترلهای جدید و توجه ویژه به مفهوم کیفیت در سازمانها را به همراه داشته است. این تحولات عبارتند از نوآوریها در زمینههایی از قبیل سیستمهای مبتنی بر کامپیوتر، بودجه انعطافپذیر، بهبود در روشهای هزینهیابی و استفاده از انواع روشهای کمی و کیفی در جمعآوری، تجزیه و تحلیل و گزارش دادههای حسابداری میباشد. بدین ترتیب این امری روشن است که حسابداری مدیریت به سرعت در حال ورود به دوره جدیدی از افزایش سطح مهارتهای فنی و پیچیده در حال حرکت است. با این حال، در یک بعد انتقادی، حسابداری مدیریت هنوز بنظر میرسد در دوره قرون تاریک سیر میکند. در حالی که از یک طرف، حسابدارها نیازمند تبدیل شدن به افرادی متخصص با استفاده از ابزاری قدرتمند و فنی هستند و از سوی دیگر، هنوز حسابداران متمایل به نشان دادن وضعیت خود از عدم آگاهی از ملاحظات رفتاری در سازمانهای خود برای استفاده از تحلیلهای خود به عنوان ابزار حسابداری مدیریت هستند در حالی که این موضوعی بسیار تأسف آور است زیرا برآیند آن به حدی است که تکنیکهای حسابداری گاهی اوقات میتواند پاسخهای رفتاری ناخواسته، قدرتمند و پیچیدهتر از این تکنیکها به استفادهکنندگان ارائه دهد زیرا که این احتمال وجود دارد که عوامل ناشی از سوءاستفاده در یک سازمان ناشی از یک نظریه رفتاری ناخواسته و پیشبینی نشده که میتواند تبعات منفی زیادی را برای سازمان منجر شود، صورت پذیرد.
فهرست :
مقدمه
حسابداری مدیریت به عنوان یک فرآیند رفتاری
مفروضات رفتاری حسابداری مدیریت
مفروضات مرتبط به احترام به اهداف سازمان
مفروضات مرتبط به توجه به رفتار مدیریت
مفروضات مرتبط به توجه به نقش حسابداری مدیریت
برخی از مفروضات رفتاری مربوط به تئوری سازمانهای مدرن
مفروضات مرتبط به اهداف سازمان
مفروضات مرتبط به رفتار شرکتکنندگان
مفروضات مرتبط به رفتار مدیریت
عواقب ناشی از مفروضات رفتاری سنتی
نتیجه
علم اقتصاد به عنوان یکی از رشتههای علوم انسانی که نحوه انتخاب و مبادله توسط افراد و پیامدهای اقتصادی کلان این تصمیمها را در سطح جامعه مورد مطالعه قرار میدهد، همواره از سوی روانشناسان متهم به نادیده گرفتن شواهد و واقعیتها مربوط به رفتار انسانها بوده است. علم اقتصاد با پایهریزی مبانی خرد رفتاری و شکلدهی منظومهای از نظریات براساس این فروض، مدعی سازگاری با این رشته علمی است. از آنجا که واحد تحلیل در این دو علم، فرد و رفتار او میباشد تعامل بین علم اقتصاد و روانشناسی میتواند برای نظریهپردازی اقتصادی مورد استفاده اقتصاددانان قرار گیرد. لذا ما در این بحث با برشمردن کاستیهای برخی نظریات اقتصادی در مواجهه با مشاهدات واقعی و برخی پیشرویهای نظری در راستای گفتگوی این دو علم، به ضرورت و اهمیت مطالعات میانرشتهای در این حوزه میپردازیم. در نهایت نیز سعمی میکنیم با تأکید بر طراحی دورههای مطالعاتی میانرشتهای، چارچوبهایی جهت آموزش و پژوهش مناسب در این حوزه ارائه گردد.
پیش از مطرح شدن مالیه رفتاری در مدیریت مالی و اقتصاد، رفتار سرمایهگذاران در بازار سرمایه بر مبنای نظریه مطلوبیت اقتصادی تفسیر میشد، در حالی که بررسیها و پژوهشهای متعدد علمی در زمینه رفتاری، میزان اهمیت عوامل روانشناختی را مشخص کرد. اگرچه نظریههای مالیه رفتاری موضوعاتی جدید هستند و پیشینه آن به یک دهه پیش بازمیگردد، ولی موضوع دخیل بودن ویژگیهای روانشناختی و رفتاری افراد در تصمیمهای خرید به دورههای پیشتر بازمیگردد. حال اینکه با توجه به پیشرفتهای بازار سرمایه، باید تمامی عوامل درونی و بیرونی بصورتی ظریف و زیربینانه مورد بررسی قرار گیرند، چرا که ما با تفکرات، عقاید و ذهنیات بسیار متنوعی از افراد رو به رو هستیم که شناخت و درک غالب این ذهنیات از اهمیت بالایی برخوردار است. افراد برای سرمایهگذاری پول عوامل بسیار زیادی را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهند، به عبارت دیگر سرمایهگذاران حتی پیش از به دست آوردن پول، راهکارهای متفاوتی را برای محل سرمایهگذاری پولشان در ذهن پرورش میدهند (جعبه سیاه خریداران) و در نهایت گزینهای را انتخاب میکنند که با توجه به ذهنیاتشان از هر جهت به نفعشان باشد. عوامل بسیار زیادی بر قصد و تصمیم افراد به سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار تأثیرگذارند که میتوان این عوامل را به دو دسته عوال درونی و عوامل بیرونی تقسیمبندی کرد. از جمله عوامل بیرونی میتوان به شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مواردی مانند: میزان تبلیغات از سوی بورس، مسائل درون شرکتی و … اشاره کرد وی از آجا که تأثیر این عوامل از سوی تحلیلگران بارها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، تأثیر عوامل درونی میتواند جایگاه ویژهای را به خود اختصاص دهد.
فهرست :
مقدمه
رابطه نظری علم اقتصاد با روانشناسی
آینده تعامل علم اقتصاد و روانشناسی
آموزش و پژوهش در علم اقتصاد با تأکید بر مطالعات روانشناسی
مقدمهای بر تحقیقات انجام شده درخصوص رفتار سرمایهگذاران در بازار
روانشناسی و رفتارشناسی
اعتماد به نفس کاذب
تنوع بخشی
پشیمانی
ریسک و بازده
کنترل خویشتن
حسابداری ذهنی
نتیجه گیری
علم اقتصاد به عنوان یکی از رشتههای علوم انسانی که نحوه انتخاب و مبادله توسط افراد و پیامدهای اقتصادی کلان این تصمیمها را در سطح جامعه مورد مطالعه قرار میدهد، همواره از سوی روانشناسان متهم به نادیده گرفتن شواهد و واقعیتها مربوط به رفتار انسانها بوده است. علم اقتصاد با پایهریزی مبانی خرد رفتاری و شکلدهی منظومهای از نظریات براساس این فروض، مدعی سازگاری با این رشته علمی است. از آنجا که واحد تحلیل در این دو علم، فرد و رفتار او میباشد تعامل بین علم اقتصاد و روانشناسی میتواند برای نظریهپردازی اقتصادی مورد استفاده اقتصاددانان قرار گیرد. لذا ما در این بحث با برشمردن کاستیهای برخی نظریات اقتصادی در مواجهه با مشاهدات واقعی و برخی پیشرویهای نظری در راستای گفتگوی این دو علم، به ضرورت و اهمیت مطالعات میانرشتهای در این حوزه میپردازیم. در نهایت نیز سعمی میکنیم با تأکید بر طراحی دورههای مطالعاتی میانرشتهای، چارچوبهایی جهت آموزش و پژوهش مناسب در این حوزه ارائه گردد.
پیش از مطرح شدن مالیه رفتاری در مدیریت مالی و اقتصاد، رفتار سرمایهگذاران در بازار سرمایه بر مبنای نظریه مطلوبیت اقتصادی تفسیر میشد، در حالی که بررسیها و پژوهشهای متعدد علمی در زمینه رفتاری، میزان اهمیت عوامل روانشناختی را مشخص کرد. اگرچه نظریههای مالیه رفتاری موضوعاتی جدید هستند و پیشینه آن به یک دهه پیش بازمیگردد، ولی موضوع دخیل بودن ویژگیهای روانشناختی و رفتاری افراد در تصمیمهای خرید به دورههای پیشتر بازمیگردد. حال اینکه با توجه به پیشرفتهای بازار سرمایه، باید تمامی عوامل درونی و بیرونی بصورتی ظریف و زیربینانه مورد بررسی قرار گیرند، چرا که ما با تفکرات، عقاید و ذهنیات بسیار متنوعی از افراد رو به رو هستیم که شناخت و درک غالب این ذهنیات از اهمیت بالایی برخوردار است. افراد برای سرمایهگذاری پول عوامل بسیار زیادی را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهند، به عبارت دیگر سرمایهگذاران حتی پیش از به دست آوردن پول، راهکارهای متفاوتی را برای محل سرمایهگذاری پولشان در ذهن پرورش میدهند (جعبه سیاه خریداران) و در نهایت گزینهای را انتخاب میکنند که با توجه به ذهنیاتشان از هر جهت به نفعشان باشد. عوامل بسیار زیادی بر قصد و تصمیم افراد به سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار تأثیرگذارند که میتوان این عوامل را به دو دسته عوال درونی و عوامل بیرونی تقسیمبندی کرد. از جمله عوامل بیرونی میتوان به شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مواردی مانند: میزان تبلیغات از سوی بورس، مسائل درون شرکتی و … اشاره کرد وی از آجا که تأثیر این عوامل از سوی تحلیلگران بارها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، تأثیر عوامل درونی میتواند جایگاه ویژهای را به خود اختصاص دهد.
فهرست :
مقدمه
رابطه نظری علم اقتصاد با روانشناسی
آینده تعامل علم اقتصاد و روانشناسی
آموزش و پژوهش در علم اقتصاد با تأکید بر مطالعات روانشناسی
مقدمهای بر تحقیقات انجام شده درخصوص رفتار سرمایهگذاران در بازار
روانشناسی و رفتارشناسی
اعتماد به نفس کاذب
تنوع بخشی
پشیمانی
ریسک و بازده
کنترل خویشتن
حسابداری ذهنی
نتیجه گیری
عملکرد آینده شرکتها امروز وابستگی زیادی به کیفیت تصمیماتی دارد که توسط مدیریت سازمان بصورت مؤثر اتخاذ میگردد و صاحبان این تصمیمات همیشه نیازمند کسب اطلاعات از درون و برون سازمان هستند که براساس این اطلاعات مدیریت بتواند بصورت کاملاً عقلائی استراتژیهای سازمان را با استفاده از منابع در اختیار راهبری نماید. اطلاعات مربوط به فرآیندهای اقتصادی عملاً توسط سیستمهای حسابداری و قوانین آمره مورد گزارشگری قرار میگیرد که این فرآیند از یک طرف متأثر از بخشهای اقتصادی و اجتماعی کشورها میباشد و از طرفی دیگر با توجه به تغییرات سریع عوامل سیاسی این فرآیند استانداردگذاری و تبیین آن در حسابداری را با مشکلات و پیچیدگیهای زیادی مواجه نموده است. تنوع حسابداری و اهداف آن عملاً برای تهیه و مهیا سازی اطلاعات با استفاده از معیارهای اندازهگیری فرآیندهای اقتصادی در طول دورههای مختلف و برای ذینفعان مختلف متعدد میباشد بطوریکه بر همین اساس حسابداری مالی به صورت گذشتهنگر و برای تهیه و تنظیم اطلاعات جهت تصمیمگیری کاربران و ذینفعان خارج از سازمان میباشد این در حالی است که حسابداری مدیریت به مدیریت در ارائه حوزه عمل بیشتر در استفاده بهینهتر از اطلاعات در اختیار چشماندازهای مدیریت را ترسیم نماید کمک مینماید چرا که این اطلاعات مورد نیاز است. بمنظور اطمینانبخشی از برنامهریزی، کنترل، ساماندهی و تصمیمگیری صحیح حسب توابع در اختیار و در کنترل میباشد. از طرفی دیگر حسابداری مالی با استفاده از اطلاعات واقعی حقایق زمان را در جهت مسیر تکامل و حرکت شرکت نشان میدهد اما عملاً این اطلاعات نشانی از دلایل و عوامل ایجاد حقایق تحصیلی را نمیدهد.
بنابراین نتایج حاصل از حسابداری مالی را میتوان با کمک از مبانی حسابداری مدیریت مورد بهبود و اثربخشی بیشتر قرار داد. در مقابل حسابداری مالی عملاً اطلاعات حسابداری مدیریت ماهیت هنجاری ندارند اما برعکس اطلاعات حسابداری مدیریت در جهت ایجاد جهتگیریها و ایدههای آیندهنگری امری عملی میباشد. مضافاً اینکه در شرایطی که شرکتها در شرایط اقتصادی رقابتی پیچیدهتری قرار میگیرند همواره پدیدههای حسابداری مدیریت در حال تغییر خواهند بود این موضوع بسیار حیاتی برای بقای و ادامه عمر حسابداری مدیریت میباشد.
فهرست:
مقدمه
حسابداری مدیریت یا حسابداری مدیریتی
سیر تحول در حسابداری مدیریت
تعیین هزینه در مرحله کنترل مالی
هزینه یابی در حسابداری
نتایج دوره تکامل حسابداری مدیریت
نقش درون شرکتی
نتیجهگیری
پس از مارچ 2008 با انتشار گزارشی از چشماندازها و مسیر زنجیره تأمین گزارشگری مالی به همراه پیشنهادات و توصیههای صورت گرفته توسط هیأت مدیره فدراسیون بینالمللی حسابداری (IFAC) در این گزارشات با کسب و کار مالی پروژه بمنظور بررسی پیشرفت پروژه گزارشگری مالی و حسابداری در سطح جهانی برای اولین گام در این پروژه و جهت اجرا و دستیابی به نتایج آن یک مطالعه تحقیقاتی در سطح بینالمللی توسط فدراسیون بینالمللی حسابداری صورت پذیرفت که در آن تحقیق عملاً 740 عضو نهاد IFAC از 59 کشور مختلف جهان از جمله کشورهای دارای اقتصادهای بزرگ در حوزههای قضایی و اقتصادی شرکت نمودهاند. این مطالعه در اواسط سال 2008 انجام شده است و این موضوع دقیقاً قبل از بروز بحران مالی در سطح جهان صورت گرفت. لذا در این شرایط عملاً اثرات بحران مالی نیز که اقتصاد جهان را دچار چالش و تزلزل عمدهای نموده بود میبایست مورد توجه دقیق قرار میگرفت. بنابراین نتایج این تحقیق عملاً خروجیهای مؤثری را برای اخذ نتایج مثبت از گامهای بعدی در بهبود فرآیندهای گزارشگری مالی را به همراه داشته است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که در بسیاری از کشورهایی که پیشرفتهای زیادی در حوزههای قضایی داشتهاند عملاً در زمینههای متعددی از جمله اداره سازمانها، فرآیندهای گزارشگری مالی و حسابرسی همانند تبیین کدهای جدید و تجدید نظر شده در افزایش همگرای در استانداردهای حسابداری را به همراه داشتهاند. با این حال این مطالعه همچنین بیانگر وجود مسائل و موارد مهم و مداوم در چرخه زنجیره تأمین گزارشگری مالی برای رسیدن به یک سطح رضایتبخش برای استفادهکنندگان میباشد. الف) مدیریت شرکت: در این ارتباط مدیریت بدنبال مدیریت ریسک و کنترل سیستمهایی که بیش از حد محدود و متمرکز هستند میباشد. عملاً بدون توجه به شرایط مذکور امکان یکپارچه سازی مدیریت شرکت با مدل کسب و کار بصورتی فراگیر امکانپذیر نمیباشد. به طوری که مدیریت هزینههای آن بیش از منطق را برای مدیریت ریسک و کنترل سیستمها و یکپارچهسازی آن با مدل کسب و کار خرج مینماید و از طرفی دیگر این امر منجر به عدم حفاظت و ایجاد حاشیه امن برای مدیریت رشد و مدیران اجرایی میباشد. ب) گزارشگری مالی: تصویب استانداردهای گزارشگری مالی بصورت مناسب برای سازمانها و نهادهای کوچک و متوسط و همچنین سایر نهادهای مربوط از جمله نهادهای انتفاعی و غیرانتفاعی در بخش دولتی و خصوصی و ایجاد همگرایی بیشتر با استانداردهای حسابداری با ایجاد چالش در بکارگیری حسابداری ارزشهای منصفانه خصوصاً در زمینه صورتهای مالی پذیرفته شده و اثرات مرتبط با آن میباشد. ج) حسابرسی مالی: چالشهای مربوط به شیوهها و فرآیندهای انجام حسابرسی خصوصاً برای مشتریان چند ملیتی، بهبود و افزایش میزان تفاهم بین سهامداران درخصوص فرآیند گزارشگری مالی و مزایای حسابرسی آن میباشد بطوری که افزایش حجم دادخواهی از حسابرسان در محیط پرتلاطم اقتصادی امروز و سایر چالشهای موجود در حسابرسی از مفاهیم و الگوهای حسابداری ارزشهای منصفانه برآورد میشود. د) سودمندی گزارشهای مالی: وجود گزارشات کافی و مناسب مربوط به شاخصهای غیرمالی، خطرات و ریسکهای عملکردی و پایداری سازمانها، چه در ارتباط با گزارشات مالی سازمان و گزارشگری محیط زیست، استراتژی و اجرای استراتژی با استفاده از اندازهگیری رویدادها با ارزشهای منصفانه معضل اصلی در شرایط فعلی بازار است. همراه با تلاشهای لازم بمنظور مقابله با بحران مالی جاری است که عملاً نتایج حاصل از مطالعات مربوط نشان میدهد که امروزه نیاز به افزایش حوزه عملکردی در مورد این مسائل از فدراسیون بینالمللی IFAC و اعضاء اصلی آن در انجام همکاری با سایر ذیفنعان در زنجیره تأمین گزارشگری مالی است.
فهرست :
مقدمه
گزارش پروژه کسب و کار از نقطه نظر انستیتوی بینالمللی حسابداری
قسمت دوم- اداره امور شرکتها
تحولات عمده در ابعاد حاکمیت شرکتی
پیشرفتهای صورت گرفته درخصوص موضوعات مربوط به حاکمیت شرکتی
پیگیری توصیهها و پیشنهادات ارائه شده حاکمیت شرکتی
مراحل بعدی درخصوص بهبود حاکمیت شرکتی
فرآیند گزارشگری مالی
عمده تحولات صورت گرفته در گزارشگری مالی
پیشرفتهای انجام شده در موضوعات و مسائل مربوط به گزارشگری مالی
پیگیری توصیههای گزارشگری مالی
قسمت چهارم- مراحل بعدی در بهبود گزارشگری مالی
حسابرسی گزارشهای مالی
پیشرفتهای انجام شده درخصوص حسابرسی مالی
پیگیری توصیههای حسابرسی مالی
مرحله بعدی در بهبود حسابرسی مالی
سودمندی گزارشات مالی
عمده تحولات سودمند ایجاد شده
پیشرفتهای انجام شده درخصوص مسائل مربوط به سودمندی گزارشات مالی
پیگیری توصیهها و پیشنهادات سودمند
مراحل بعدی در بهبودبخشی سطح سودمندی گزارشات مالی
نتیجهگیری